PSİKOLOJİK DANIŞMANIN NİHAİ HEDEFİ HANGİSİ OLMALIDIR: KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME, TAM FONKSİYONDA İNSAN YA DA GÜÇLENDİRİLMİŞ İNSAN

Authors : Ayla AKBAŞ

Pages : 114-122

Doi:10.25203/idd.1026351

View : 26 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada, psikolojik danışmanın temel ve nihai hedefini oluşturan kendini gerçekleştirmenin yeni kavramların etkisiyle hümanizmin temel felsefesi üzerindeki etkilerini kuramsal olarak incelemek gerekli kılınmıştır. Hümanizm, insandaki temel özelliklerin geliştirilmesini amaç edinen felsefi bir akım olarak son yüzyılda ortaya çıkmıştır. Kendini gerçekleştirme, tam fonksiyonda insan, güçlendirilmiş insan kavramları teori ve uygulamada farklı yorumlanmaları ile bilimsellikle bağdaşmayacak kişisel fikirler şekline dönüştüğü gözlenmektedir. Hümanizmi eleştiren diğer bilim dalları da hümanizmin tarafsız bir kavram olmasına karşın içinin doldurulmasındaki ihtilafa dikkat çekerler. İnsanın ilkelliğinin anlatım yöntemi ile geçiştirildiğinin, hakikatin ortaya konulmadığının aksine bu kavramla örtüldüğünü ifade etmektedirler. Psikolojik danışmanlık alanının dayandığı kuramsal temeller, psikolojik danışma uygulamaları, danışan ve psikolojik danışman arasındaki terapötik ilişki konuları ve becerileri de bu sosyal çevre etkileşimiyle özellikle meslek üyelerinin profesyonelliği üzerinde bazen olumsuz bir rol oynayabilmekte, bir toplumun üyesi olan insanları da kompleks olarak değerlendirmektedir. Tasarım/Yöntem: Okul psikolojik danışmanlarının mesleki motivasyonunu arttıran/düşüren mesleki kavramların etkililiği gözlemlenmektedir. Nitel çalışma kapsamında gözlemler, alan uzmanlarının kanıları, geribildirimler fenomenolojik olarak kavramsal boyutta değerlendirilmiştir. İlgili alan yazında yer alan araştırma ve yayınlar incelenmiştir Sonuçlar: Mevlana ekolünün temelinde Allah aşkı, tolerans ve hoşgörü bulunmaktadır. Tasavvuf, felsefe, din ve insanlık açısından değerlendirildiğinde farklı ekollerle karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada, Mevlana’nın insana bakış açısı esas alınmıştır. Mevlana’nın insan felsefesi; evrende insanın yerini, amacını, öteki varlıklardan farklı yönlerini ortaya koyarak, insan niteliklerini üstün kılmıştır. Bu hususta Mevlana, Kimim ben? sorusuna cevap olarak; kendi varlığında, insanı, stres içinde, oradan oraya sürüklenen, acılara ağlayan, mutluluklara gülen, gökteki yıldızlardan birisi olarak tasvir etmiştir. Mevlana’ya göre insan; düşünen, karar sahibi, her şeye anlam yükleyen, kültür yaratıcısı, üstün bir varlıktır. Mevlana ekolünün, insanının karakterinin oluşumunda önemli bir etkisi bulunmaktadır. Mevlana, insanı sadece insan olduğu için, bireysel farklılıkları dikkate almadan, ekolünü öğretmek için, herkesi dergahına çağırmıştır. Mevlana’nın insan sevgisi; insanı; renk, ırk, din, dil ayrımı yapmadan sevmek demektir. İnsan değerlidir, üstündür, onurludur. İnsan, sınırlarını bilir. Hümanizm, insanı üstün görerek aşırılığa kaçmak değil, gerçek insan sevgisi ve hoşgörü sahibi olmaktır. Özgün Değer: Amerikan Hümanist Birliği, hümanizmi, bilimden haberdar, sanattan ilham alan, rasyonel bir felsefe olarak ele almaktadır. İnsanın; onurunu, sosyal ve dünya sorumluluklarını, uyumlu bir şekilde yerine getirebilmesi için, bireysel özgürlüğü ve fırsatı, maksimum düzeyde desteklemektedir. Hümanizm, insanın kendi hayatına anlam ve şekil verme hakkı ve sorumluluğu olduğunu doğrulayan demokratik ve ahlaki bir yaşamdır. Hümanizm, insana ve diğer doğal değerlere dayanan bir etiktir. Bu sebeple, yetenekler aracılığıyla daha insancıl bir toplumun kurulmasını kabul etmektedir. Bu sorunsal öncelikle ele alınarak kendini gerçekleştiren insan kavramı hümanistik yaşantıya ve hümanistik kişilik özelliklerine yönelememe nedenlerini, mevcut sorunlarının bu gelişmelerin ışığında gözden geçirilerek ülkemizdeki uygulamalar için bazı öneriler sunulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Hümanizm, Psikolojik danışma, Kendini gerçekleştirme, Tam fonksiyonda birey, Güçlendirilmiş birey