Sosyal Bilimlerde Yöntem Olarak Pozitivizm Bakış Açısı ve Değerlendirmesi

Authors : Cemaleddin GÜVENÇ

Pages : 109-120

Doi:10.33416/baybem.672257

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2020-07-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Sosyal bilimler, insanın kültürel, sosyal, fiziki ve ekonomik yönünü konu alan ve insan toplumunu ilgilendiren her olayı inceleyen ve bunu derinlemesine ele alan bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal Bilimlerin varlığı çok daha önceki yüzyıllara dayanmakta ise de 19. yüzyılda felsefeden ayrılarak bilim dünyasında kendi bağımsızlığını ilan ettiğini söyleyebiliriz. Bu bilim dalının konusu insanı ve toplumu ilgilendirir. Bu itibarla günümüze kadar ulaşmasında bilgeliğin mirasçılığını da sosyal bilim yapmıştır. İlk önce İngiltere'de başlayan toplumsal değişim Fransa'da özgürlük hareketiyle devam etmiş, daha sonra ise Almanya'da tüm dünyayı etkileyecek modernleşme hareketine dönüşmüştür. Bu değişim ve dönüşümler fikir adamlarını toplumsal olayların çözümünde arayış içerisine itmiştir. Bu toplumsal olaylarla gün yüzüne çıkan pozitivizmi, sistemsel bir bilim düşüncesi haline getiren Auguste Comte'dir. Bilginin deney ve gözlem yoluyla kesinlik elde edilebileceğini belirten Comte, metafiziği bu toplumsal olayların asıl sebebi olarak gördüğünden bilimin dışına itmiştir. Pozitivizm, olgusal sınanabilirlik içeren bilgisi, nesnel ve bilimsel sayılan yönüyle bilgi kuramına dayanması, nomolojik açıklama yöntemi ve bütüncü mantığı bağlamında ele alması yönüyle amprizmin yöntemlerini ele alır. Bununla beraber pozitivist düşünceden etkilenen mantıkçı pozitivistler de bilginin doğrulanabilmesiyle ve anlamlı olmasıyla elde edilebileceği üzerinde durmuşlardır. Ardından Karl Popper, mantıkçı pozitivistlere karşı çıkarak bilginin doğrulanmasının ve anlamlı olmasının yeterli olmadığını belirtmiştir. Yanlışlama ilkesi ile bilginin doğrulanmasından ziyade yanlışlanabildiği, sınırlanabildiği ölçüde kesinlik kazanacağını belirterek pozitivizme ayrı bir boyut kazandırmıştır. Pozitivizm ile birlikte sosyal bilimler alanında bir çığır açılarak, sosyal bilimlere bilimsel nitelik kazandırdığı görülmektedir.
Keywords : Sosyal Bilimler, Amprizm, Pozitivizm, Mantıksal Pozitivizm, Doğrulama İlkesi ve Yanlışlama İlkesi