2014 Ege Denizi Depremi Öncesi GNSS İstasyonlarında Gözlemlenen TEC Anomalileri

Authors : Mustafa ULUKAVAK, Mualla YALÇINKAYA

Pages : 59-67

Doi:10.9733/jgg.280216.1t

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda, Küresel Konumlandırma Uydu Sistemleri GNSS alıcılarından elde edilen İyonosferik Toplam Elektron İçeriği TEC değerleri, sismik anomalileri tespit etmede artan bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Küresel Konumlandırma sistemi – Toplam Elektron İçeriği GPS-TEC değişimleri kullanılarak 2014 Ege Denizi depremi 40.305°N 25.453°E, 24 May 2014, 09:25:03 UT, Mw:6.9 öncesinde iyonosferik TEC’te gerçekleşen anormal değişimler araştırılmıştır. Deprem merkez üssü yakınındaki Türkiye Sabit GNSS Ağı’na TUSAGA-Aktif ait üç istasyon ve Uluslararası GNSS Servisi’ne IGS ait iki istasyondan elde edilen veriler kullanılarak deprem öncesi iyonosferik anomaliler tespit edilmiştir. Uzay iklim koşullarıyla ilişkili olan Güneş Aktivitesi İndeksi F10.7 ve Jeomanyetik Aktivite İndeksi Dst , deprem öncesi iyonosferik anomalileri analiz etmek için kullanılmıştır. Bu değerler incelendiğinde 8-15 Mayıs 2014 tarihleri arasında yüksek güneş aktivitesinin meydana geldiği görülmüştür. Düşey Toplam Elektron İçeriğindeki VTEC ilk anlamlı artış pozitif anomali depremden 10 gün önce 14 Mayıs 2014 tarihinde tespit edilmiştir. Bu değişim büyük ihtimalle yüksek güneş aktivitesinden dolayı gerçekleşmiştir. İndis değerleri, 15 Mayıs 2014 tarihinden sonra yüksek güneş aktivitesi veya Jeomanyetik aktivitenin gerçekleşmediğini vurgulamıştır. Depremden bir gün önce her istasyona ait iyonosferik TEC değişimlerinde anormal değişimler negatif anomali görülmüştür. Alt sınır değerden yaklaşık 10-20 TEC birimi TECU düşük olan bu değişimlerin 2014 Ege Denizi depreminin öncülü olabileceği düşünülmektedir.
Keywords : İyonosfer, Toplam Elekron İçeriği, VTEC, Deprem, Ege Denizi, GNSS