Kirmir Çayı’nın İklim ve Tektonik Kontrollü Sekileri, İç Anadolu - Türkiye

Authors : Suzan Altiparmak, Uğur Doğan, Ali Koçyiğit, Serdar Yeşilyurt

Pages : 114-136

Doi:10.46453/jader.1332862

View : 169 | Download : 315

Publication Date : 2023-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kirmir Çayı orojenik İç Anadolu Platosu’nun batı kısmının sularını toplayan Sakarya Nehri’nin bir koludur. Kaynağını Kızılcahamam yakınlarından alan Kirmir Çayı, Beypazarı’nın güneybatısında Sakarya Nehri’ne dahil olur. Kırbaşı Platosunun kuzeyinde yaklaşık olarak D-B uzanışlı olan Kirmir vadisi faylar tarafından kontrol edilmektedir. Bu faylar vadinin asimetrik olmasında ve bazı seki basamaklarının morfolojisi üzerinde önemli bir pay sahibidir. Kirmir Çayı vadisinde yaptığımız araştırmada eski alüvyon deposu korunmuş olan 23 seki basamağı saptanmıştır. Bu sekiler vadi yamaçlarında güncel nehir seviyesinden 5 m (T1) ile 187 m (T23) arasında değişen seviyelerde dağılış gösterir. Sekiler henüz tarihlendirilmemiş olmakla birlikte Kirmir Çayı’nın, Sakarya Nehri ile eş zamanlı olarak vadisini son 4 My’da yaklaşık 700 m kazdığı ve bu sekilerin orta-geç Pleyistosen yaşında oldukları söylenebilir. Bu veri aynı zamanda çalışma alanının İç Anadolu Platosunun orta ve güney kesimlerine göre hızlı bir bölgesel yükselmenin etkisinde kaldığını gösterir.
Keywords : Kirmir Çayı, flüvyal jeomorfoloji, tektonik jeomorfoloji, seki