Moren Set Göllerinde Güncel Polen Dağılımı: Eğri Göl ve Çevresi (Geyik Dağları - Antalya)

Authors : Gülan Güngör, Cihan Bayrakdar, Hülya Caner, Nurgül Karlıoğlu Kılıç

Pages : 146-164

Doi:10.46453/jader.1651170

View : 173 | Download : 144

Publication Date : 2025-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Yosun ve göl yüzey örnekleri, hem günümüzdeki polen dağılımı ile iklim değişkenleri arasındaki ilişkiyi anlamaya hem de polen ve bitki örtüsü dağılımının, fosil polen kayıtlarının yorumlanmasında bir karşılaştırma modeli olarak kullanılmasına olanak tanımaktadır. Bu çalışma kapsamında Batı Toroslar’ın en doğu ucu olan Geyik Dağları’nda 2070 m seviyesindeki Eğri Göl’den 18 cm karot ve göle yakın 9 noktadan kara yosunu numunesi alınarak bölgenin güncel polen dağılımı incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, Eğri Göl ve çevresinde yapılacak fosil polen çalışmalarına altlık sağlamak ve bölgenin genel güncel polen dağılımı hakkında veri elde etmektir. Sediman örneklerinin polen analizi için laboratuvar metodolojisinde “klasik yöntem” kullanılırken yosun örneklerinin polen analizinde EPMP (European Pollen Monitoring Programme-Avrupa Polen İzleme Programı)’ nin laboratuvar metodolojisi takip edilmiştir. Polen analizi için seçilen 0, 7 ve 16 cm örneklerinde 3 Gymnospermae (Açık tohumlular) ve 28 Angiospermae (Kapalı tohumlular) cins/familyasından otsu, odunsu ve çalı taksonları teşhis edilmiştir. Arboreal (odunsu) polenler ve non- arboreal (otsu) polen yüzdesi dağılımı incelendiğinde; odunsu bitki polen yüzdesi %30- 45 aralığında, otsu bitki polen yüzdesi %55 ile %70 arasında değişiklik göstermektedir. Yosun numunelerinde ise 4 Gymnospermae ve 21 Angiospermae cins/familyasından otsu, odunsu ve çalı taksonları teşhis edilmiştir. Açık tohumlu bitkilerden Abies sp., Cedrus sp., Juniperus sp. ve Pinus sp. polenleri sayılmıştır. Kapalı tohumlu bitkilerden ise Alnus sp., Olea sp., Ostrya sp., Quercus cerris tip (yaprak döken meşeler grubu), Quercus ilex tip (herdem yeşil meşeler grubu) ve Salix sp. odunsu taksonlar içerisinde sayılırken; Amaranthaceae, Apiaceae, Aster tip, Artemisia sp., Caryophyllaceae, Cichorioideae, Euphorbia sp., Fabacaeae, Galium sp., Lamiaceae, Plantago sp., Poaceae, Polygonaceae ve Sanguisorba sp. otsu taksonları tespit edilmiştir. Bu çalışma ile Eğri Göl ve yakın çevresinde gerçekleştirilecek fosil polen çalışmaları için güncel polen veri seti oluşturulmuştur. Sonuç olarak, Eğri Göl çevresindeki bitki örtüsünün geçmişteki değişimlerini anlamak açısından bu polen analizleri önemli veriler sunmuş ve çevresel dinamikleri açıklamaya katkıda bulunmuştur.
Keywords : Moren Set Gölü, Yosun numuneleri, Polen Analizi, Polen İzleme, Batı Toroslar