Kadınlarda Somatizasyon: Biyopsikososyal Yaklaşım Perspektifinden Bir Değerlendirme

Authors : Selin KARAKÖSE, Özlem SERTEL BERK

Pages : 93-117

View : 30 | Download : 27

Publication Date : 2023-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Somatizasyon, psikolojik ve duygusal faktörlerin bedensel belirtilerle ifade edilmesi olarak tanımlanan, ortaya çıkış nedenleri, sürdürücü faktörleri ve tedavisiyle çok yönlü karmaşık bir yapıya sahip psikolojik bir sendromdur. Hastalıkların kaynağını hücresel ve kimyasal süreçlerle açıklayan biyomedikal model günümüzde yerini, hastalıkların biyolojik, sosyal ve psikolojik faktörlerle ilişkili olduğunu vurgulayan biyopsikososyal modele bırakmıştır. Bu çalışmanın amacı kadın olmanın bir risk faktörü olarak görüldüğü somatizasyonu biyopsikososyal model bakış açısından incelemektir. Kadınlarda somatizasyonun daha yaygın olarak görülmesi biyolojik faktörler kapsamında beyin sistemi,hormonlar ve üreme sistemindeki farklarla ilişkilendirilmektedir. Kadınların erkeklere kıyasla depresyon ve anksiyete başta olmak üzere diğer ruh sağlığı problemlerini daha çok yaşamaları ve daha yüksek nörotisizm kişilik boyutu eğilimine sahip olmaları ise somatizasyonla ilişkili görülen psikolojik faktörlerdir. Somatizasyonun Batılı olmayan toplumlarda daha sık görülmesine ek olarak, özellikle erkek egemen toplumlarda kadınların dezavantajlı konumda yer almaları ve evlilik-aileyle ilgili konularda daha çok sorumlu olmaları somatizasyonla ilgili sosyal faktörler olarak görülmektedir. Somatizasyonun çok boyutlu yapısı etkin bir tedavide multidisipliner yaklaşım gerekliliğini ortaya koyarken, önleyici çalışmalar içerisinde psikolojik ve sosyal etmenlerin yer almasının önemini vurgulamaktadır.
Keywords : Biyopsikososyal model, Kadınlarda somatizasyon, Biyolojik faktörler ve somatizasyon, Psikolojik faktörler ve somatizasyon, Sosyal faktörler ve somatizasyon