SÜT SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN REKABET EDEBİLİRLİK DÜZEYLERİNİN PORTER’IN ELMAS MODELİ İLE ANALİZİ: ARDAHAN İLİ ÖRNEĞİ

Authors : Zafer AYKANAT, Tayfun YILDIZ

Pages : 159-179

View : 24 | Download : 17

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzün en önemli sosyo-ekonomik etkenine sahip olan endüstrilerden birisi olarak kabul edilen süt sektörü birçok alt dalları bünyesinde barındıran faaliyet kolu olarak öne çıkmakta olup ülkemizde de son yıllarda büyük bir gelişim göstermektedir. Bu gelişmenin düzeyini, temel değişkenlerini ve dinamiklerini anlamak ve sektörün sürdürülebilir rekabet üstünlüğüne katkıda bulunmak, sektör ve bölge ekonomisi için önem taşımaktadır. Bu çalışmada Porter’ın elmas modeli kullanılarak Ardahan’daki süt sektörünün ulusal rekabetçilik analizi yapılmıştır. Modeldeki faktör koşulları, talep koşulları, ilgili ve destekleyici sektörler, firma stratejisi, yapı ve rekabet koşulları ve devlet desteği ve uygulamalar boyutları irdelenmiştir. Bulgulara göre, kümenin faktör koşullarında personel ve hammadde maliyetleri,  talep koşullarında yerel talebin uluslararası talep haline gelme düzeyi ve komşu ülke payı, ilgili ve destekleyici sektörler koşullarının tamamı, firma stratejisi ve rekabet koşullarında KOBİ yapılanması ve yenilikçilik yapma düzeyi, devlet ve uygulamalara ilişkin koşulların tamamının düşük ve gelişmemiş ve vasat faktörler olduğu bulunmuştur. Elmas modeline ait alt boyutlar arasındaki ilişkiler incelendiğinde en yüksek ilişki ilgili destekleyici endüstriler ile devlet destekleri arasında çıkmıştır. En düşük ilişki ise faktör koşulları ile devlet destekleri arasında bulunmuştur. İlgili ve destekleyici endüstriler (2,46) ve devlet destekleri (2,27) gelişmemiş ve vasat faktörlerdir. Talep koşulları (2,94), firma stratejisi ve rekabet (3,22) nispeten gelişmiş, faktör koşulları (3,48) ise gelişmiş faktörler arasında yer almaktadır.
Keywords : Süt Sektörü, Elmas Modeli, Ardahan