Hazar Denizi'nin Hukuki Statüsü

Authors : Ali Samir MERDAN, Firdes Şeyda KAHRAMAN

Pages : 434-468

Doi:10.36543/kauiibfd.2020.020

View : 17 | Download : 18

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hazar Denizi, altında bulunan petrol ve doğalgaz kaynakları ile mevcut stratejik konumundan dolayı hem küresel hem de bölgesel güçlerin ilgisine odak teşkil eden jeopolitik bir önem arz etmektedir. 1991’den önce sadece Sovyetler Birliği ile İran’ın kontrolünde bulunan Hazar Denizi, 1991’de Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın da kıyıdaş olmasıyla beş devletin ortak kullanımına açıldığından burada güç mücadeleleri yaşanmaya başlamıştır. Güç mücadelelerin başlamasıyla birlikte Hazar Denizi’nin paylaşım sorunu da ortaya çıkmıştır. Hukuki statüsü ve ne şekilde bölüneceği belirlenemediğinden Hazar Denizi’nin paylaşım sorunu 2018’e kadar devam etmiştir. 2018 yılına kadar özellikle hukuki statüsünün belirlenememesi, Hazar Denizi’ndeki mevcut enerji kaynaklarına yeterli şekilde ulaşılıp uluslararası pazarlara arzının istenilen şekilde sağlanmasına engel teşkil etmiştir. 2018’de ise kıyıdaş beş devlet tarafından Hazar Denizi Sözleşmesi imzalanarak denizin hukuki statüsü belirlenmiştir. Bu makalede, bölge devletlerinin tezleri de göz önüne alınarak Hazar Denizi’nin uluslararası hukuk çerçevesinde göl mü, deniz mi yoksa özel bir su havzası mı olduğu değerlendirilecek ve 2018’de imzalanan Hazar Denizi’nin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme incelenecektir.
Keywords : Hazar Denizinin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme, Göl, Deniz