Ebu’l-Hasan Harakânî ve Mevlânâ’nın Bazı İşâri Tefsir Örneklerinin Mukayesesi

Authors : Cüneyt MARAL

Pages : 208-225

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.372847

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Müfessirler, İslam’ın temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim’i bilgi, anlayış ve kavrayışları çerçevesinde tefsir etmişlerdir. İcra edilen tefsir faaliyetleri, zamanla ekolleşmeye doğru evrilmiştir. Bu aşamadan sonra müfessirler, bağlılık hissettikleri ekollerin anlayışlarını, yazdıkları tefsirlere yansıtmaya başlamışlardır. Tasavvuf erbabı da kaleme aldıkları tefsirlerde, ayetleri bazı remz ve işaretlerden hareketle literal anlamdan farklı olarak yorumlamaya başlamışlardır. Bu yorumlama biçimi işârî tefsir diye nitelendirilmiştir. İşari tefsir, müstakil olarak yazılan tefsirlerde icra edildiği gibi mutasavvıfların vaaz ve irşat içerikli eserlerinde de icra edilmiştir. Harakânî ve Mevlânâ gibi önde gelen tasavvuf erbabı da sohbet havasındaki vaaz ve irşat içerikli eserlerinde işârî tefsir örneklerini vermişlerdir. Harakânî’nin ümmi olduğunun öne sürülmesi ve Mevlânâ’nın ilmi derinliğe sahip olduğunun dile getirilmesi bu iki âlimin aynı doğrultudaki işârî tefsir’e yönelik açıklamalarının mukayesesini önemli kılmaktadır. Bu doğrultuda, makalede işârî tefsirin kaynağına yönelik soruların cevabı bu iki mutasavvıfın açıklamalarının mukayesesiyle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Harakânî, Mevlânâ, İşari tefsir, Tasavvuf, Müfessir