İmam Nevevî’nin el-Minhâc İsimli Eserindeki Şerh Metodu

Authors : Semih ACET

Pages : 25-46

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.520380

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hadislerin muhtevasının izahı, ahkâmının izharı ve belli bir zaman diliminde söylenen bir sözün sonraki asırlara ışık tutacak enginlikte beyanı adına şerhler önemli birer kaynaktır. Hayatını ilme adayan ve velüd bir âlim olan Nevevî, Hz. Peygamber’in sözlerinin daha iyi kavranabilmesi adına başta el-Minhâc adlı şerh olmak üzere farklı türde sayısız eser kaleme almıştır. Yazdığı pek çok eserde olduğu gibi el-Minhâc eseri ile Nevevî, şerh edebiyatında birçok açıdan öncü konumda yer almıştır. Sistematik yapısı, kaynak zenginliği, muhteva çeşitliliği ve tasnif şekli ile kendisinden önceki Müslim şerhlerinden temayüz eden el-Minhâc, gerek metot gerekse muhteva yönüyle sonraki birçok şerhe kaynaklık etmiştir. Siyasî ve fikrî açıdan sancılı bir asırda ve münbit bir coğrafyada yaşayan Nevevî, mezkûr şerhi ile yaygınlaşan medrese geleneğine hizmet edecek, ifsad edici fikrî cereyanlara cevap verecek ve dönemindeki düşünce yapısını sonraki kuşaklara nakledecek bir eser meydana getirmiştir. Biz bu çalışmamızda Nevevî’nin Sahîh-i Müslim’e dair yazmış olduğu el-Minhâc şerhindeki metodunu konu edindik. Bu esnada Nevevî’nin ne dediğinden ziyade niçin dediğini belirlemeyi gaye edindik. Genel hatları ile de olsa hadislerin nasıl tahlil edildiğinin işaretlerini verdik. Sened zincirinin izahında izhar edilen incelikleri ve metnin inşasında verilen emekleri sergiledik. Vâkî olan müşkiller karşısında beliren fıkhî melekeye, tevil vesilesiyle kullanılan kaynak ve muhteva zenginliğine şahitlik ettik. Nihayetinde ise şerh edebiyatında önemli bir kilometre taşı olan bir eserin metodolojisini bir nebze de olsa tespitini hedefledik . 
Keywords : Nevevî, Müslim, Hadis, Şerh, Minhâc