Ahmed Avni Konuk’un Mesnevî-i Şerîf Şerhi’nde Bir Ârif ve Mürşit Olarak Ebu’l-Hasan-ı Harakânî

Authors : Dilaver GÜRER

Pages : 151-170

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.737667

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Ârif ve mürşit kavramları tasavvufun en önemli kavramlarındandır. Ârif, İslâmî kaynakların ışığında Allah’ı bilen ve onun rızasına uygun yaşayan kimse, mürşit ise bu bilgi, ilim, irfan ve yaşayış ile etrafındaki insanlara Allah’ı tanıtan, insanların sırât-ı müstakîm üzere yürümelerinde önder olan kimse demektir. Mevlâna, pek çok üstün sıfatlarla andığı Ebu’l-Hasan-ı Harakânî’den Mesnevî’de büyük bir hayranlık ve övgüyle bahseder. Harakânî ile ilgili iki hikâyeyi uzun uzun anlatarak irfânî mesajlarını bu hikâyelerin beyit aralarına serpiştirir. Hikâyelerden birisi Harakânî’nin üveysî şeyhi olarak bilinen Bâyezîd-i Bistâmî’nin Harakan’dan geçerken onun doğumunu müjdelemesidir. Diğeri ise Harakânî’nin huysuz karısı ve bir müridi ile ilgili hikâyedir. Bu hikâyelerde Harakânî’nin nasıl yüce bir meşrep, kişilik ve sîrete sâhip olduğu, nefsini terbiye ederek nasıl ulvî mertebelere ulaştığı, kısaca onun irfânî birikim ve irşat metodunun güzelliği ifade edilmektedir. Bu makalede, Mesnevî’deki iki hikâye ve Harakânî’den bahseden diğer beyitlerin Ahmed Avni Konuk şerhi çerçevesinde, ünlü sûfînin âriflik ve mürşitlik yönüne dair bazı özellikleri ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords : Tasavvuf, Mesnevî, Mesnevî i Şerîf Şerhi, Ebû Yezîd el Bistâmî, Ebul Hasan ı Harakânî, Mevlâna Celâleddîn i Rûmî, Ahmed Avni Konuk,