Zeydî Fıkhının Teşekkülüne Katkı Sağlayan Başlıca Fakihler

Authors : Ahmet EKİNCİ

Pages : 780-802

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.934756

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2021-07-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Zeyd b. Ali’nin (ö. 122/740) el-Mecmû‘ adlı eseriyle ilk nüveleri atılan Zeydî fıkhı, diğer mezheplerin doğal sürecinde olduğu gibi mezhep fakihleri tarafından geliştirilerek sonraki nesillere aktarılmıştır. Bu bağlamda Zeydî fıkhının gerek kuruluşunda gerek gelişiminde ve gerekse sistematik hale kavuşmasında önemli rol oynayan fakihler bulunmaktadır. Zeydî fıkhının oluşumuna katkı sağlayan başlıca fakihler Kâsım b. İbrâhim er-Ressî (ö. 246/860), Ahmed b. İsa (ö. 247/861), Hasan b. Yahya (ö. 260/873), Hasan b. Zeyd (ö. 270/883), Muhammed Mansûr el-Murâdî (ö. 290/913), Yahya b. Hüseyin (ö. 298/911) ve Ebû Muhammed Hasan b. Ali (ö. 304/917)’dir. Çatı isimlendirme olan Zeydîyye mezhebinde bu imamlardan bazılarının isimlerine nispetle Kâsımiyye, Hâdeviyye, Nâsıriyye ve Mansûriyye gibi fıkıh ekolleri kurulmuştur. Zamanla yok olan bu ekollerden günümüze kadar ulaşan ve halen müntesipleri bulunan tek Zeydî fıkıh ekolü Hâdevîyye’dir. Kâsım er-Ressî’nin ismine nispetle kurulan Kâsımiyye ekolü ise Hâdevî fıkhı içerisinde devam ettirilmişse de Kâsım’ın görüşleri artık ona nispet edilen “Kâsımiyye fıkıh ekolü”nün görüşleri olmaktan çıkmış, Hâdevî fıkhı ile kaynaşmıştır. Bu çalışmamızda Zeydî fıkhının kuruluşuna ve teşekkülüne önemli katkıları bulunan başlıca fakihlerin hayatları hakkında bilgi verildikten sonra kısa bir şekilde başlıca eserleri tanıtılacak ve bunların Zeydî fıkhına yaptıkları katkılar ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords : Zeydiyye, Fıkıh, Fakih, Kuruluş, Teşekkül