Gassânilerin Kuruluşundan Yıkılışına Kadar Gassâni-Sâsâni Münasebetleri

Authors : Ercan CENGİZ, Yusuf CANPOLAT

Pages : 736-753

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.945587

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2021-07-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz Orta çağın iki önemli gücü olan Romalılar ile Sâsânilerin Anadolu, Suriye, Irak ve Mezopotamya’nın hâkimiyeti için sürekli rekabet halinde olması, toprak hâkimiyeti için yaşanan askeri mücadelenin ticari alana da yansımasına sebep olmuştur. Bölgede bulunan Arap krallıkları da konumları itibariyle bu mücadeleye dâhil olmuştur. İki imparatorluk arasında tampon devlet konumunda bulunan bu devletlerden Suriye’de kurulmuş olan Gassâniler Romalılar ile Irak’ta kurulmuş olan Lâhmiler ise Sâsâniler ile ittifak yapmıştır. Sâsâniler ile Romalılar arasında meydana gelen savaşlar geniş bir alana yayıldığından ve uzun sürdüğünden gerek askeri gerekse ekonomik olarak her iki devleti de yıpratmaktaydı. Sınır çatışmalarının uzun süreli savaşlara dönüşmesinin önüne geçebilmek için mücadelelerini daha çok Gassâniler ile Lâhmiler üzerinden sürdürmüşlerdir. Bu politika doğrultusunda Gassâniler ile Lâhmiler vasalı oldukları devletin çıkarları doğrultusunda sık sık karşı karşıya gelerek savaşmışlardır. Fakat taraflardan birinin üstünlük sağlaması ve yenilen devletin hamisi aleyhine topraklarını genişletmeye başlaması üzerine Sâsâniler ve Romalılar da bu mücadeleye dâhil olunca uzun süren savaşlar kaçınılmaz olmuştur. Gassâniler ile Lâhmiler, vasalı oldukları Sâsâniler ve Romalılar ile askeri, ticari ve kültürel alanda yoğun etkileşimde bulunmalarından kaynaklı olarak medeniyet alanında diğer Arap devletlerine nazaran daha ileri bir seviyeye ulaşmışlardır.
Keywords : Gassâniler, Sâsâniler, Roma İmparatorluğu, Lâhmiler, II Şapur