Şemsüddîn es-Semerkandî’nin İlahi Sıfatlar Problemine Yaklaşımı

Authors : Yusuf OKŞAR

Pages : 175-212

Doi:10.35209/ksuifd.615477

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İlahi sıfatlar, tevhit kavramının merkezinde yer alması dolayısıyla her bir âlimin ilgisini çeken bir konu olmuştur. Özellikle sıfat-zât ilişkisi çerçevesinde süregelen tartışmalar konuyu daha ilgi çekici hale getirmiştir. Allah’ın sıfatları konusunu kendi döneminde tartışan isimlerden birisi de Şemsüddîn es-Semerkandî’dir (ö. 722/1322). Bu makalede temel amacımız, Şemsüddîn es-Semerkandî’nin Allah’a yüklediği sıfatların neler olduğunu ve ilahi sıfatlar tasnifinin İslam düşüncesindeki yerini tespit etmek ve sıfatlarla ilgili ortaya çıkan problemlere nasıl bir yaklaşım geliştirdiğini ortaya koymaktır. Bu nedenle betimsel nitelikli bu çalışmada doküman taraması yapılarak müellifin temel kelam eserleri çerçevesinde içerikler tahlil edilmeye çalışılacaktır. Semerkandî’nin hemen her eserinde sıfatları tahlil ettiği ve tasnife tabi tuttuğu anlaşılmıştır. O sıfatları vucûdî ve ademî olmak üzere iki gruba ayırmıştır. Ayrıca vucûdî sıfatları da hakikî ve izâfî olarak ayrıma tabi tutmuştur. Ayrıca o, fiilî sıfatları izâfî sıfatlar içerisine dâhil etmek suretiyle Mâtürîdî gibi subûtî sıfatlardan saymamış, bunun yanında da Eş’arî’nin fiili sıfatların hâdis olduğu görüşüne de katılmamıştır. 
Keywords : Kelam, tevhit, sıfat, zât, es Semerkandî