Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri

Authors : Mehmet Ali ÇALGAN

Pages : 105-135

Doi:10.35209/ksuifd.676300

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber’in (s) hayatı ile ilgili hadis ve siyer kaynakla-rında yer alan bilgilerin isnad tenkidinin yanı sıra metin tenki-dine de tabi tutulması önem taşımaktadır. Erken dönemlerden beri muhaddisler değerlendirmelerinde, isnad tenkidi ön planda görülse de, metni de göz önünde bulundurmuşlardır. Bu çalışma-da, Sahîh-i Buhârî’nin en meşhur şerhi olan Fethu’l-bârî’nin müel-lifi, hadis âlimi İbn Hacer el-Askalânî’nin (ö. 852/1449) bu ese-rinde meğâzî rivayetlerini metin yönünden tenkidi ve birbirleriyle teâruz halindeki haberleri cem veya tercih yoluyla çözüme kavuş-turması incelenmiştir. Bu bağlamda, İbn Hacer’in yaklaşımı hak-kında fikir verecek bazı örnekler seçilip mercek altına alınmış ve İbn Hacer’in konuyu tahkiki sırasında dikkate aldığı hususlar aydınlatılmaya çalışılmıştır. Makalede incelenen örneklerden an-laşıldığı üzere, isnadın sıhhati yanında ilgili âyetlerin delâleti, dinimizin temel öğretileri, mantıkî değerlendirmeler ve konu ile ilgili toplanan her türlü verinin tahlili İbn Hacer’in yaptığı tercih-lerde belirleyici rol oynamıştır. Çalışmamızın İbn Hacer’in megâzî rivayetlerini şerh metodunu ortaya koyması yanında hadisçilerin metin tenkidi gayretlerine dikkat çeken araştırmalara da bir kat-kı niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir.
Keywords : Hadis, meğâzî, metin tenkidi, Fethul bârî, İbn Hacer