İbnü`l-Cevzî’nin El-Müdhiş Adlı Eseri Özelinde Teşbih Sanatı Uygulamaları

Authors : Adnan ARSLAN

Pages : 112-136

Doi:10.35209/ksuifd.1161632

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hicri VI. yüzyıl âlimlerinden olan İbnü\`l-Cevzî, İslamî ilimlerin her alanına dair çok sayıda eser telif etmiştir. Başta hadis, tefsir, fıkıh ve tarih olmak üzere kaleme aldığı yüzlerce eserinin dışında İbnü\`l-Cevzî’nin yaklaşık otuz vaaz kitabı bulunmaktadır. İbnü\`l-Cevzî’nin toplumun irşadı sadedinde kaleme aldığı eserlerden biri olan el-Müdhiş, gerek içerdiği konuların çeşitliliği gerekse edebi sanatların yoğunluğundan dolayı müellifin vaaz alanındaki başyapıtı sayılabilir. Cinas, seci, iktibas gibi sözü süsleme sanatlarına eğilimli olan İbnü\`l-Cevzî’nin söz konusu eserinde istiare ve teşbih gibi ifade biçimlerini dikkat çekecek sıklıkta kullandığı görülmüştür. Bu çalışmada, eserdeki edebi sanatlar içerisinde teşbih uygulamaları seçilmiş ve bu merkezde eser incelemeye tabi tutulmuştur. Halkın irşadını hayatının gayesi edindiği anlaşılan İbnü\`l-Cevzî’nin vaazlarında bir ifade biçimi olarak sıklıkla teşbihlere başvurmasının, onun soyut-somut arasında kurmak istediği bağlantı ihtiyacından kaynaklanmış olabilir. Bu teşbihlerin büyük bir kısmı temsilidir.
Keywords : Arap dili ve belagati, İbnü\`l Cevzî, el Müdhiş