Dil Bilgisi Kitaplarındaki Anlatım Bozukluğu Örneklerine Eleştirel Bakış

Authors : Furkan Kadir Topçu, Ebru Daştan

Pages : 86-96

Doi:10.33437/ksusbd.1472132

View : 67 | Download : 54

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil bilgisi konularından biri olan ve merkezî sınavlarda yer alan ‘anlatım bozukluğu’ dikkat çekici bir konudur. Gerek merkezî sınavlardaki gerek öğretim programlarındaki yeri dolayısıyla üzerinde durulan anlatım bozukluğu, çeşitli tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Anlatım bozukluğunda; konuşma ve yazma sırasında yapılan hataların bulunarak düzeltilmesi asıl hedeftir. Oysaki dil, içinde yanlış barındıran bir yapı değildir. Yanlışı yapanlar o dili konuşanlardır. Anlatım bozukluğu üzerine yapılan çalışmalarda her ne kadar dili konuşanların üzerinden değerlendirme yapılsa da bu yanlışlar dile ait gibi düşünülebilmektedir. Bunun yanı sıra hata bulmak maksadıyla doğal dilde bulunmayan kullanımlar türetilerek dildeki farklı yanlışlar anlatım bozukluğu başlığı altına alınmaktadır. Halbuki her yanlış, anlatım bozukluğu olarak değerlendirilmeyebilir. Bu çalışmanın amacı; mevcut dil bilgisi kitaplarında yer alan anlatım bozukluğu konusunu inceleyerek anlatım bozukluğunun kapsamını belirlemektir. Anlatım bozukluğu etkinliklerinin 7. ve 8. sınıf ders kitaplarında bulunduğu tespit edilmiştir. Kitaplar incelendiğinde birbirinden farklı kategori ve başlıkların olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kitaplardan alınan rastgele örnekler incelendiğinde; anlatım bozukluğu olarak görülen bazı ifadelerin kelime bilgisinden kaynaklanan hatalar olduğu, konuşma dili ile yazı dili arasındaki farka dikkat ederek cümlelerin değerlendirilmesi gerektiği, dildeki her ifadenin yanlış olduğu düşünülmeden titizlikle incelenmesi gerektiği, anlatım bozukluğu olarak düşünülen ifadelerin gerçekte kullanılıp kullanılmadığına dikkat etmek gerektiği, kelimelerin eski kullanımlarının da düşünülmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords : Anlatım bozukluğu, dil bilgisi, anlam ve yapı