Ağıtçılık Geleneğinin İzinde: Ucunda Ölüm Var ve Kemal Varol

Authors : Muhammed Abdulbasit Sezer, Sema Özelçi

Pages : 171-178

Doi:10.33437/ksusbd.1496299

View : 40 | Download : 38

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kemal Varol’un 2016 yılında yayımlanan, edebiyat gelenekleri açısından zengin, işlevsel imge ve motiflerle bezenmiş Ucunda Ölüm Var romanı, âşık edebiyatı yaratmalarından biri olan ağıtçılık geleneğinin izini süren yapıtlardandır. Roman, Anadolu’nun her köşesini dolaşan, içindeki aşkı sürekli canlı tutan ve bunun peşinden koşan, gittiği her yerde karşılaştığı insanlarda ve kent imgesinde derin izler bırakan, yaktığı ağıtlarla çığlığını tüm Anadolu’ya duyuran ağıtçı bir kadının serüvenidir. Varol, bu kitabında hasret, ayrılık ve ölüm acısıyla yoğrulmuş bir geleneğin son temsilcisi olan Ağıtçı Kadın ile okuru yollara düşürür. Romanda sırasıyla Konya, Bursa, İstanbul, Erzurum, Arkanya ve Arguvan’a doğru ilerleyen ve Ağıtçı Kadın’ın Heves Ali’nin peşi sıra çıktığı bu yolculukta, hiç tanımadığı ölülerin arkasından yakmış olduğu ağıtlarıyla Heves Ali’yi arama, onu bulamama hikâyesine tanıklık edilir. Bir açıdan bu roman, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir eserini bizlere anımsatmaktadır. Bu çalışma, Türk halk edebiyatının önemli konularından biri olan Anadolu’da köklü bir geçmişe sahip ağıtçılık geleneğinin çağdaş bir yazar olan Kemal Varol’un Ucunda Ölüm Var romanında izlerini sürmektedir. Romanın konusu, anlatı kahramanı Ağıtçı Kadın’ın gittiği her kentte izini sürdüğü Heves Ali’nin ölümünü duyup, yıllardır içinde biriktirdiği aşkı ve öfkeyi taziye ortamında herkese ilan edip yarım asırlık vedalaşma arzusudur. Romanın genelinde, Ağıtçı Kadın’ın uğradığı kentlerde farklı kültürlere ait ağıtçılık geleneklerinin izlerine rastlanması ve bu geleneklerin çeşitliliği eseri önemli kılmaktadır.
Keywords : Kemal Varol, Ucunda Ölüm Var, Ağıtçılık geleneği, Ağıtçı Kadın