TÜRKİYE’NİN BALKAN ÜLKELERİNE İHRACAT PERFORMANSININ ÇEKİM MODELİ İLE İNCELENMESİ

Authors : Baybarshan Ali Kazancı

Pages : 421-437

Doi:10.33437/ksusbd.1539758

View : 44 | Download : 48

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Balkanlar, yüzyıllardır Türkiye için kültürel, tarihi ve insani bağlar açısından öncelikli bir bölge olmuştur. Aynı zamanda, Avrupa’ya uzanan stratejik bir köprü işlevi gören Balkan ülkeleri ile Türkiye arasındaki ticari ilişkiler, bu çalışmanın temel ilham kaynağını oluşturmuştur. Bu doğrultuda, çalışmanın temel amacı, Balkan ülkelerinin Türkiye’nin ihracat potansiyeli üzerindeki etkilerini panel veri yöntemi ile ampirik olarak analiz etmek ve elde edilen bulgulara dayalı politika önerileri sunmaktır. Çalışmada, ikili ve çoklu dış ticaret işlemlerini açıklama gücü yüksek olan çekim modeli tercih edilmiş ve analizler 2006-2022 yıllarına ait, uluslararası kuruluşlardan temin edilen veri setiyle gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, ampirik analizler En Uygun Genelleştirilmiş En Küçük Kareler Yöntemi (FGLS) ile yürütülmüş ve bağımlı değişken olarak Türkiye’nin 10 Balkan ülkesine yaptığı ihracat ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlar, çekim modelinin yüksek bir açıklama gücüne sahip olduğunu ve anlamlı bulgular sunduğunu ortaya koymaktadır. Analiz sonuçlarına göre, Balkan ülkelerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, kişi başına düşen gelir düzeyleri ve serbest ticaret anlaşmaları, Türkiye’nin bu ülkelere yönelik ihracatını pozitif yönde etkilemektedir. Buna karşın, mesafe ve sınır komşuluğu değişkenlerinin ihracat üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, Balkan ülkeleri ile Türkiye arasındaki ticaret ilişkilerini geliştirmek için ekonomi politikalarına yönelik önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Keywords : Balkanlar, Türkiye, Çekim Modeli, Uluslararası Ticaret, Panel Veri