Orta Çağ’da Kahramanmaraş’ta Bir Toplum: Minnetpınarı Toplumunun Demografik Yapısı

Authors : Serpil Özdemir Özbey

Pages : 503-522

Doi:10.33437/ksusbd.1593674

View : 35 | Download : 33

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Paleodemografi, insanın ilk insanlaşma sürecinden günümüze gelinceye kadar yaşayıp yok olmuş toplumların doğum, ölüm, populasyon büyüklüğü gibi istatistiki konularını araştıran bilim dalıdır. Paleoantropolojik ve arkeolojik kazılardan elde edilen eski insan topluluklarına ait bireylerin nüfus değerlerinin yeniden ortaya konulması ile insan nüfusunun zamanla gösterdiği sayısal artış ve azalışın, yaşam uzunluklarındaki değişimin ve iç-dış nüfus hareketliliklerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Eski dönemlerden beri çeşitli toplulukların iskân yeri olan ülkemiz, paleodemografik araştırmalar açısından bilim dünyasında son derece önemli bir yere sahiptir. Bu yerleşim yerlerinden biri de çalışma konumuzu oluşturan Minnetpınarı toplumudur. Orta Çağ’a tarihlendirilen ve 86 bireyden oluşan bu toplumunu; 8 bebek (% 9.3), 7 çocuk (%8,13), 25 kadın (%29,06), 41 erkek (%47,6) ve 5 cinsiyet belirlenemeyen (%5,81) birey oluşturmaktadır. Bireylerin yaş ortalamaları genel olarak erişkinlerde 31.87, kadınlarda 36.63, erkeklerde 34.58 yıl olarak saptanmıştır. Bu toplulukta bebek ve çocuk ölümleri emzirme çağında annenin yetersiz bakımına, elverişsiz sağlık koşulları ile düzensiz ve kötü beslenmeye; erişkinlerde görülen ölümler ise günlük fiziksel aktiviteye bağlı olarak oluşan eklem rahatsızlarına bağlanmıştır. Kadınlarda özellikle genç ve orta yaş dilimlerinde görülen ölümler doğumda yaşanan risklerden kaynaklı olabileceğini düşündürmüştür. Paleodemografik hesaplamalar ışığında Minnetpınarı toplumunun demografik yapısının ayrıntılı bir şekilde ortaya konulması bu makalenin amacını oluşturmaktadır. Ayrıca bu topluma ilişkin farklı araştırmacılar tarafından farklı konularda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmeye ve bu verilerin hepsinin birlikte değerlendirilerek Minnetpınarı insanlarının toplumsal yapısı yeniden kurgulanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Paleodemografi, Minnetpınarı, Orta Çağ, Yaşam Tablosu, Ölüm Oranı.