1916 Yılı Kırgızistan İsyanı (Rus İmparatorluğu’nun Sömürge Politikasına Karşı Kırgız Halkının Millî Kurtuluş Mücadelesi)

Authors : Vedat TÜFEKÇİ

Pages : 162-176

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1916 Türkistan veya Ürkün İsyanı, Temmuz 1916’da Kırgızların yaşadığı topraklarda başladı ve 1917’de Rusya’da gerçekleşen Şubat Devrimi ile son buldu. Çarlık yönetimine karşı Kırgızistan merkezli başlayan isyan kısa süre içerisinde Özbek ve Kazakistan topraklarına yayıldı. İsyan, Birinci Dünya Savaşı’nda zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulan 19-43 yaş arası Müslümanların zorla askere alınmak istenmesi üzerine ortaya çıktı ve Rus ordusu tarafından şiddetli bir şekilde bastırıldı. Binlerce Kazak ve Kırgız öldürüldü veya Çin’e göç etmek zorunda bırakıldı. Çarlık yönetiminin Kırgızlar üzerindeki baskısı Şubat Devrimi ile son bulsa da Rusya, Ekim Devrimi gerçekleşene kadar bölgede tam hâkimiyet kuramadı. Sovyet rejimi ile Kırgızlar için rahat bir dönem başladı ve Kırgız liderler yeni rejim tarafından Çarlık rejimine karşı kahraman ilan edildiler.
Keywords : Türkistan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Rusya, Ürkün, İsyan, Çarlık, 1916