ÇORUM SANCAĞINDA SALGIN HASTALIKLAR (1894-1914)

Authors : Esat AKTAŞ

Pages : 107-123

Doi:10.31765/karen.822247

View : 37 | Download : 14

Publication Date : 2021-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Salgın hastalıklar, dünya üzerinde birçok kişinin ölümüne sebep oldu. Osmanlı Devleti de çeşitli dönemlerde salgınlardan etkilendi. 19. yüzyılın sonunda Osmanlı taşra teşkilatında Ankara vilayetine bağlı bir sancak statüsünde olan Çorum’da sağlık teşkilatı zayıftı. Sancak merkezinde uzun yıllar sadece bir doktor sağlık sorunlarına çözüm aradı. Sancağa bağlı İskilip ve Sungurlu kazasında da durum aynıydı. Osmancık kazasında ise halk, bu imkândan yoksundu. 19. yüzyılın sonunda Sungurlu’da kolera salgını meydana geldi. Bu salgından Çorum şehir merkezi korunabildiyse de 1911 kolerası şehre bulaştı. Sancakta etkili olan frengi hastalığına karşı 19. yüzyılın sonundan itibaren tedbirler alınmaya çalışıldı. Frengi Hastanesi’nin açılışına yönelik sarf edilen çabalar sonuçsuz kaldıysa da 20. yüzyılın başında bir Gureba Hastanesi açılabildi. Bazı mekanlar, hastalıkların ortaya çıkması ve barındırılması açısından önem arz etmektedir. Bu yerlerden biri olan Çorum Hapishanesi de şehri tifo hastalığıyla tehdit etti. Bunların dışında bulaşıcı hastalıklardan olan kızıl da kendini gösterdi. Önleyici tedbirler çerçevesinde çiçek ve difteri gibi hastalıklara karşı uygulanan aşılar, Çorum ve bağlı kazalarında da yapıldı. Bu çalışmada Çorum’un sancak haline getirildiği 1894 yılından Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcına kadar Çorum sınırlarında yaşayan insanların salgınlardan etkilenmesi ve hastalıklara karşı uygulanan kurumsal tedbirler değerlendirildi.
Keywords : Çorum, Kolera, Tifo, Frengi, Salgın