15.-19. YÜZYILLAR ARASINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN ÇERKEZİSTAN’DAKİ İSLAMI YAYMA SİYASETİNE KISA BİR BAKIŞ

Authors : Yusuf YILDIZ

Pages : 275-285

Doi:10.31765/karen.904291

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kadim bir Kafkasya halkı olan Çerkezlerin bilinen en eski dini inançları doğa dinleridir. 6. yüzyıldan itibaren Çerkezistan’da Hristiyanlık da yayılmış ve 15. yüzyıla kadar etkisini sürdürmüştür. İslam ise bölgede Altın Orda Devleti’nin etkisiyle 13. yüzyılda yayılmaya başlamıştır. Bu yayılma süreci, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1453 yılında İstanbul’u fethinden sonra, bölgenin Hristiyanlığın kaynağından izole oluşu nedeniyle hız kazanmıştır. Ancak 18. yüzyılda Çerkezistan’ın Rusların eline geçme tehlikesi ortaya çıkana kadar Osmanlı Yönetimi ağırlıklı olarak bölgedeki ekonomik ve siyasi çıkarlarına odaklanmış ve planlı ve sistematik bir din siyaseti izlememiştir. Rus tehlikesinin artması nedeniyle Çerkezleri kazanmayı amaçlayan Osmanlı Yönetimi, bu amaca öncelikle onları Müslüman yaparak ulaşmaya çalışmıştır. Bu hedefe yönelik olarak 1780 yılında bölgeye gönderilen Ferah Ali Paşa, Çerkezlerin adetlerine ve yaşam tarzlarına saygılı bir siyaset izleyip onlara zengin hediyeler sunmak ve evlilikler yoluyla akrabalıklar kurmak suretiyle önemli başarılar elde etmiştir. Bölgenin Rusların eline geçişine kadar 19. yüzyılda da sürdürülen Osmanlı’nın başarılı din siyaseti sonucunda Çerkezlerin büyük bölümü İslam’ı kabul etmiştir.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Çerkezler, Din Siyaseti