1853 KIRIM HARBİ'NDEN SONRA ANADOLU’YA GÖÇ EDEN NOGAYLARIN GEÇİCİ İSKÂN MINTIKALARI: SİNOP ÖRNEĞİ

Authors : Umut ÇEVİK

Pages : 441-458

Doi:10.18220/kid.1103440

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2022-04-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırım Harbi, Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan Nogaylar için önemli bir dönüm noktasıdır. Bu savaş, binlerce Nogay’ın yurtlarını terk ederek, Osmanlı Devleti’ne göç etmelerine neden olmuştur. 1859 yılında Kafkaslardaki direnişin sembolü Şeyh Şamil’in Ruslar tarafından ele geçirilmesi ile birlikte başlayan ilk göç hareketi, 1862 yılına kadar yoğun bir şekilde devam etmiştir. Kırım’dan yola çıkarılan Nogaylar, başta İstanbul olmak üzere Osmanlı coğrafyasının birçok bölgesinde karaya çıkmıştır. Sinop iskelesi de Nogayların, Osmanlı topraklarına ayak bastıkları limanlardan biridir. Ancak Sinop, Nogaylar için belirlenen daimî iskân mıntıkalarından değildir. Osmanlı Devleti, Nogayların yanı sıra aynı dönemde göç etmek zorunda kalan bir kısım Çerkes’in Sinop’ta iskân edilmesini, Nogayların ise belirlenen daimî iskân mıntıkalarına sevk edilinceye kadar geçici bir süre Sinop’ta barınmalarını kararlaştırmıştır. Bu sırada, bütün mal varlığını kaybeden ve fakir durumda olan birçok Nogay, özellikle açlık ve hastalık sebebiyle son derece zor durumda kalmıştır. Makalemizde Nogayların Sinop'tan daimî iskân bölgelerinesevkleri ve Sinop'taki geçici iskânları sırasında yapılan yardımlar incelenmiştir.
Keywords : Nogay, Sinop, Göç, İskân, Kırım