TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK BAYINDIRLIK BAKANI AHMET MUHTAR BEY’İN SİYASİ FAALİYETLERİ

Authors : Nurettin Çakıcı

Pages : 169-200

Doi:10.18220/kid.1584887

View : 46 | Download : 58

Publication Date : 2024-11-13

Article Type : Research Paper

Abstract :İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) dikkat çeken siyasi figürlerinden biri olan Ahmet Muhtar Bey’in siyasi kariyeri esasen Aralık 1919’da Mebusan Meclisine (MM) mebus seçilmesiyle başlamıştır. İlk mebusluk deneyimi hariç tutulduğunda, 1923-1927 yılları arasında bir dönem mebusluk yapan Ahmet Muhtar Bey’in öne çıkan özelliklerden biri de elbette ki Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk hükümetinde Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı) olarak yer almasıydı. Lozan Barış Konferansına giden Türk heyeti içerisinde bulunması, Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret ve konsolosluk mukavelesi görüşmelerine murahhas olarak görevlendirilmesi ve demiryolları ile ilgili Avrupa’daki kongre ve konfreranslara gönderilmesi onun etkin bir kişi olduğunu göstermesi bakımından önem arz etmektedir. Ahmet Muhtar Bey, İkinci TBMM boyunca ülke meselelerini yakından takip etmiş ve bu meselelere yönelik çözüm önerileri sunmuştur. Öte yandan Cumhuriyet döneminin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına katılmasının, siyasi kariyerini olumsuz yönde etkileğini söylemek mümkündür. Zira İkinci TBMM’nin sonunda siyasi kariyeri sona ermiştir. Siyasi faaliyetlerinin yanı sıra mesleği mühendislik olan Ahmet Muhtar Bey, gerek Osmanlı Devleti gerekse Türkiye Cumhuriyeti Devleti döneminde bayındırlık alanında muhtelif kademelerde görev yapmıştır. İkinci Dönem TBMM’ye Trabzon’dan mebus seçilen Ahmet Muhtar Bey’in hayatı, kişiliği ve siyasi faaliyetlerine odaklanılan bu çalışmada, ağırlıklı olarak TBMM arşivi kullanılmasına karşın arşiv belgeleri, kanunlar, gazeteler ve araştırma eserlerinden de yararlanılmıştır.
Keywords : Ahmet Muhtar Bey, Trabzon, İkinci Dönem TBMM, Bayındırlık