KASTAMONU’DA ASAYİŞ (1914-1918)

Authors : Yücel Namal, Melek Toparlak Şahin

Pages : 201-244

Doi:10.18220/kid.1584894

View : 57 | Download : 68

Publication Date : 2024-11-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti dağılma döneminden itibaren özellikle otoritenin de bozulmasına bağlı olarak asayiş konusunda gerekli önlemleri almak, ülke genelinde suç ve suçluların tespitini sağlamak için vilayetlerin bu konuda kayıt tutmasını istemiştir. Bu kayıt çalışması ile devlet ülke genelindeki asayiş sorunlarına hâkim olmakla birlikte vilayetlerden gelen veriler doğrultusunda güvenlik tedbirleri alma yoluna gitmiştir. Vilayetlerdeki asayiş durumunu genel olarak aktaran kayıt defterlerinden birisi olan “Ceraim-i Umumiye” ve hapishanelerdeki mahkûm, tutuklu, suç ve suçlu oranlarını içeren “Hapishane Yoklama Cetvelleri” vilayet ve kazalardaki asayiş sorunlarını içermektedir. 1914- 1918 yılları arasında Kastamonu vilayeti dâhilinde bulunan hapishanelerin dört aylık sürelerle tutulan hapishane yoklama cetvelleri ile suç çeşitlerine göre erkek ve kadın mahkûm, tutuklu sayıları, işledikleri suçların oranları bildirilmiştir. Ceraim-i Umumiyye kayıtlarında ise, Kastamonu dâhilinde yaşanan suçların çeşitleri ve suç işleyenlerin genel durumu hakkında ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir. Bu bağlamda bölgede yaşanan güvenlik sorunlarının hangi alanlarda daha yoğun olduğunu, cinsiyete, yaşa, tabi olduğu millete, inancına ve mesleğine göre dağılımları kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmamızda, Kastamonu vilayet merkezi ve kazalarına ait olan “Hapishane Yoklama Cetvelleri” ve “Ceraim-i Umumiye” kayıtları temel alınmıştır. Bu kayıtlarda yer alan I. Dünya Savaşı yıllarında Kastamonu’da işlenen suç çeşitleri, suçlu oranları, mahkûm ve tutuklulukların cinsiyete göre dağılımı temel alınmak üzere suçluların genel durumları ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda genel olarak Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinden yararlanılmış olup Osmanlı hapishaneleri, Osmanlı’da hukuki uygulamalar ve Osmanlı’da suç konularını içeren literatürden yararlanılmıştır. I. Dünya Savaşı yıllarında, Kastamonu’daki asayişin ortaya konulduğu çalışmamızda savaş şartlarının getirmiş olduğu olumsuzlukların toplum hayatına hukuki olarak yansımalarına da değinilmiştir.
Keywords : Kastamonu, Suç, Hapishane, Asayiş