Karlıova’da (Bingöl) Sürdürülen Yarı-Göçebelik

Authors : Ramazan SEVER

Pages : 65-91

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2016-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzün gelişen ve değişen sosyal ve ekomik bileşenleri karşısında, Orta Asya Türk kültürünün biyoekonomik faaliyeti olan  göçebe çobanlık oldukça azalmıştır. Anadolu da yok olmaya yüz tutmuş konar-göçer veya göçebelik kültürü, bugün daha çok yarı-göçebelik ve yaylacılık faaliyetleri şeklinde sürdürülmeye çalışılmaktadır. Özellikle Selçuklular ve Osmanlılar Döneminden beri konar-göçerler için önemli hareket sahalarından biri olan Doğu Anadolu Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi arasında yapılan yarı-göçebelik Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Elazığ ile Bingöl ve Erzurum’un plato sahalarında az da olsa devam etmektedir. Bu çalışmada yarı-göçerlerin geçmişten bugüne yoğun olarak geldikleri yerlerden biri olan Bingöl ilinin Karlıova çevresindeki yayla sahaları konu edilmiştir. Bunun yanında Karlıova’da ikamet eden ancak kış aylarında hayvanlarını Elazığ, Diyarbakır, Şanlurfa ve Mardin’de otlatan aileler de ele alınmıştır. Çalışmada karma (nitel-nicel) yöntemi, veri toplamada ise gözlem ve mülakat araçları kullanılmıştır. Toplanan verilerin değerlendirilmesi sonucunda yıllar arası değişmekle birlikte ortalama 40-50 bin küçükbaş hayvan, 110-120 civarında göçerin yazı geçirmek üzere güney illerinden bu sahaya geldiği tespit edilmiştir. Başta güvenlik, yem, pazarlama ve ulaşım sorunları yaşayan göçerler, ülkemizin ot depoları olarak nitelendirilen bu yüksek sahalarda, geleneksel hayvancılık faaliyetlerini sürdürmeye devam etmektedirler. Ayrıca bu göçereler organik hayvancılığa da büyük katkı sağlamaktadırlar.
Keywords : Bingöl, Karlıova, göçebe, yarı göçebe çobanlık, hayvancılık