Sosyo-Ekonomik Göstergelere Göre Türkiye’de Düzey 1 Bölgelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi İle İncelenmesi

Authors : Özlem KIZILGÖL, Özlem KUVAT

Pages : 113-136

Doi:10.38155/ksbd.687887

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2020-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bölgesel gelişimlerin planlanması için ekonomik ve sosyal özellikleri içine alan birçok göstergenin birlikte değerlendirilip ele alınması önemli bir aşamadır. Bunun için bölgeler arası benzerlik ve farklılıkların da dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmada 13 tane sosyo-ekonomik gösterge açısından 12 bölge arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları belirlemek ve grafiksel bir değerlendirme yapmak için çok boyutlu ölçekleme analizinden yararlanılmıştır. Çalışmada 12 bölgeye ilişkin 2014-2018 yıllarına ait beş yıllık veri dikkate alınmıştır. Araştırmada işsizlik oranı, yoksulluk oranı, Gini katsayısı, kişi başına GSYİH, üniversite mezunlarının sayısı, toplam ihracat, toplam ithalat, nüfus yoğunluğu, şehirleşme oranı, taşıt sayısı, hükümlülerin sayısı, toplam işlenen tarım alanı ve bitkisel üretim değeri verileri değerlendirilerek bölgelerin lokasyonu koordinatlar ve grafik aracılığıyla belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre yoksulluk oranı, Gini katsayısı, kişi başına GSYİH, üniversite mezunlarının sayısı, toplam ihracat, toplam ithalat, nüfus yoğunluğu ve şehirleşme oranı göstergeleri için İstanbul bölgesi diğer bölgelerden uzaklaşarak farklılaşma göstermektedir. İşsizlik oranı için Güneydoğu Anadolu ve Ortadoğu Anadolu’nun, taşıt sayısı açısından Batı Anadolu’nun, hükümlülerin sayısı açısından Ege’nin, toplam işlenen tarım alanı için Orta Anadolu’nun, bitkisel üretim değeri göstergesi açısından da Akdeniz’in farklılaştığı görülmüştür.
Keywords : Sosyo ekonomik göstergeler, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi, İBBS Düzey1