Bizans Resim Sanatında Öteki Kadın Tasviri: Hacer

Authors : Hatice DEMİR

Pages : 221-235

Doi:10.38155/ksbd.695428

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2020-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz Bu çalışmanın konusunu Bizans resim sanatında Hacer’in tasviri oluşturmaktadır. Eski Ahit Yaratılış episodu 16: 1-16 ve 21: 8-21’de Hacer ile ilgili referanslar vardır. Yaratılış 16: 1-16’ya göre; İbrahim’in eşi Sarah/Saray/Sare’nin, Hacer isminde Mısırlı bir cariyesi/hizmetçisi vardır. Sarah ileri yaşına gelmiştir ve kısırdır. Hacer ve İbrahim’in birlikte olmasına müsaade eder ve Hacer İsmail’e hamile kalır. Hacer, Sarah’ı küçümser ve bunun üzerine Sarah, Hacer’i İbrahim’e şikâyet eder. Hacer kaçar ve bir pınar başında Cebrail ile konuşur. Hacer ile ilgili olarak diğer bir referans Eski Ahit Yaratılış episodu 21: 8-21’de geçer. Sarah geç yaşında hamile kalır ve İshak doğar. Sarah, İbrahim’den Hacer’i kovmasını ister. Hacer “öteki kadın” figürüdür. Soylu değildir ve hanımı tarafından horlanır. Gerek oğlu İsmail ve gerekse kendisi ikinci sınıf insandır. Görmüş olduğu baskı üzerine önce kaçmayı dener. Tanrı’nın meleği geri dönmesini ve hanımına itaat etmesini söyler. Hacer’in, Kitab-ı Mukaddes’te çizmiş olduğu “öteki kadın” figürü, Bizans resim sanatına da yansır. Örneğin, Sarah ile kıyaslandığında, yapılan tasviri yok denecek kadar azdır. Tasvirler genelde kilise resim programlarında, İbrahim’in Hayat siklusu içerisinde yer alır. San Marco katedralinde yer alan İbrahim siklusu içerisinde Hacer’in iki ayrı tasviri ile karşılaşılır. Bunun dışında kitap resmi örneklerinde de Hacer’in tasvirleri yer alır.
Keywords : Hacer, Eski Ahit, Kadın, Bizans