Legitimacy Claims of Shīʿa and Falsification of Sirah

Authors : Mustafa KÖSE

Pages : 43-65

Doi:10.47169/samer.815127

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2021-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm dünyasındaki ilk ayrışma ve ihtilaflar siyasi sahada yaşanmıştır. İmamet/hilafet kavramları etrafında sürdürülen siyasi tartışmalar İslâm düşüncesindeki ayrışmaların yönünü de belirlemiştir. Siyasi olanın dini olan ile iç içe olduğu doğu toplumlarının temel bir özelliği olarak tartışmalar dini bir ayrışmayı da beraberinde getirmiştir. Hz. Ali’nin beşer üstü bir figüre dönüştürülmesine kadar götürülen bu tartışmaların merkezindeki Şiilik, karizmatik liderci zihniyetin tipik bir örneği olarak kabul edilebilir. Şiilik, dini/siyasi olanı belirleme noktasında imam olarak isimlendirdiği kişilerin otoritesini kabul ettirebilmek için akli ve nakli birtakım deliller ileri sürmüştür. Dinin meşruiyet iddiaları doğrultusunda kullanılmasının tipik bir örneği Hz. Ali’nin imametinin ispatı etrafında yaşanmıştır. Ayet ve hadislerin manalarının tahrif edildiği, bağlamından koparıldığı ve güncel sorunlar çerçevesinde yeniden kurgulandığı söylenebilir. Şia, kendi iddialarını savunma adına Hz. Ali’yi İslâm’ın ilk yıllarından itibaren imam olarak kabul etmeyi tercih etmiştir. Bu makalede Şiiliğin bu yaklaşımına örnek olarak kabul edilebilecek bir takım tarihi olayların imamet iddiaları çerçevesinde nasıl değerlendirildiği ele alınmıştır. Söz konusu iddialar ilk tarih ve hadis kaynaklarından hareketle kritik edilmeye çalışılmıştır. Burada geçmişin siyasi amaçla yeniden dizayn edilmesinin önündeki tarihsel engeller ortaya konulmuştur. Bu manada ne Şii ne de Sünni otoritelerin görüşleri merkeze alınmamıştır.
Keywords : Siyer, Meşruiyet, İmamet, İslâm Mezhepleri Tarihi, Şia