Cahiliyenin Döngüselliği: Kabile, Kadın ve Köle

Authors : Halil Ortakcı

Pages : 92-108

Doi:10.47169/samer.1444653

View : 121 | Download : 103

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Cahiliye toplumunu muhatap alan Kur’an yirmi üç yılda nâzil olmuştur. Mezkûr zaman diliminde Hz. Peygamber (s), insanlara tebliğde bulunmuş ve sahabe neslinin yetişmesini sağlamıştır. İnanç, örf ve âdet bakımından toplumun cahiliyeden İslâm’a geçişi sürece yayılmıştır. Buna mukabil Resûlullah, cahiliyeyi her zaman geri gelebilecek toplumsal veya bireysel olgu olarak kabul ederek ashâbını dikkatli olmaları hususunda uyarmıştır. Bu geriye gidişler sosyal nizamın temelinde yer alan kabile, kadın ve köle üzerinden okunabilir. Nitekim Hz. Muhammed’in (s) vefatından sonra katı kabilecilik anlayışından kaynaklı ridde hadiseleri vuku bulmuştur. Aynı şekilde tarih boyunca kavmiyetçilik, özelde İslâm ümmetinin genelde ise insanlığın problemi olmuştur. İslâm, anneliğe kutsiyet atfederek cahiliye âdeti olarak kadınlığa yönelik olumsuz algıyı da hüküm olarak ortadan kaldırmıştır. Ancak süreç içerisinde kız çocuklarına ve hanımlara bakışta eskiye dönüşler meydana gelmiştir. Hz. Peygamber zamanında köleci toplumdan köleli topluma geçiş yaşanmış; onların azat edilmek suretiyle süreç içerisinde en azından istisnai bir sosyal statü olması hedeflenmiştir. Bu makalede İslâm öncesi Arap toplumunda kabile, kadın ve köleliğin Hz. Peygamber (s) zamanında geçirdiği değişim merkeze alınarak modern döneme kadar adı geçen üç ögedeki geriye gidişler panoramik biçimde ele alınacaktır.
Keywords : Siyer, Cahiliye, Döngüsellik, Kabile, Kadın, Köle