Cahiliye’den İslâm’a Defin Geleneği

Authors : Feridun Tekin

Pages : 164-185

Doi:10.47169/samer.1513867

View : 46 | Download : 44

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Ölüm insanın kaçamayacağı bir kaderdir. Ölen insanların defnedilmesi tarih boyunca devam eden bir âdettir. Hz. Âdem’den (s) itibaren süren bu gelenek tarih içerisinde farklı âdetlerin eklenmesiyle değişikliklere maruz kalmıştır. Özellikle ilahi dinlerde bu uygulama geleneksel olarak varlığını sürdürmüş, belirli merasimlerle gerçekleşmiştir. Ölen insanın toprağa gömülmesi ahiret inancının varlığını işaret etmektedir. Ölülerin defnedilmesi ahiret inancının yanında ona gösterilen saygı ve ihtiramı da ortaya koymaktadır. Bu durumun nişanesi olarak ölünün yıkanması, kefenlenmesi ve belirli usullerle toprağa verilmesi zikredilebilir. Ölenlere maddi olarak yapılan bazı âdetler dışında yakınları ve çevresi tarafından yıllarca süregelen farklı uygulamalar da olmuştur. Hz. Peygamber devrinin öncesi olan Cahiliye Dönemi defin geleneği açısından farklı örnekleri bünyesinde barındırmaktadır. Ölüm haberinin ilan edilmesiyle başlayıp defin sonrası mezar başında yapılan uygulamalara kadar devam eden değişik gelenekler o dönem içerisinde yer almıştır. Resûlullah (s) peygamberliğe başladığı dönemden itibaren ise defin ile alakalı geçmişte yer alan pek çok uygulamayı İslâmi âdet ve usullere göre düzenleyerek sonraki dönemlere aktarılmasını sağlamıştır. Hz. Peygamber birçok konuda olduğu gibi definle ilgili hususlarda da İslâm’a aykırı olanlara müdahalede bulunmuş, aykırı olmayanlarını ise devamı yönünde adımlar atmıştır. O, ölünün yıkanıp kefenlenmesi ve güzel kokularla süslenmesi gibi hususlara dokunmamış; yüksek sesle ağlama, kılık kıyafetini parçalama ve ölünün mezarı başında hayvanın kesilip terkedilmesi gibi çirkin âdet ve alışkanlıkları doğru bulmayıp İslâm’ın özüne aykırı olması dolayısıyla yasaklamıştır. O, makul ölçülerde ölüye gösterilebilecek olan davranışları ise normal bulmuş ve yapılmasına yönelik bir beis olmadığını bizatihi olarak göstermiştir.
Keywords : Siyer, Cahiliye, Hz. Peygamber, Cenaze, Defin Geleneği