Üst Düzey Düşünme Becerileri Kavramları Bağlamında Türkçe Ders Kitaplarının İncelenmesi

Authors : Enise OLUKCU, Derya YILDIZ

Pages : 224-246

View : 24 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Öğretim programlarında bilişsel süreç boyutu bakımından üst düzey becerileri içeren kazanımların ağırlıklı olması öğrencilerin yaşam boyu ihtiyaç duyacakları düşünme becerilerinin gelişimi için bir gereklilik olmanın yanı sıra 21. yüzyılın bireyden beklediği niteliklerin de başında gelmektedir. Eğitim ortamlarında en çok kullanılan ve en kolay ulaşılabilen kaynak olması sebebiyle ders kitaplarında üst düzey düşünme becerilerinin yer alması önem taşımaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı 2020-2021 eğitim-öğretim yılında, ortaokul ve imam hatip ortaokullarında okutulan sekiz Türkçe ders kitabında üst düzey düşünme becerileri olan “analiz”, “değerlendir”, “yarat”, “sorgula”, “eleştir”, “karşılaştır”, “kıyasla”, “çıkarım”, kavramlarının kullanımının belirlenmesidir. Bu kavramlar Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nde bilişsel süreç boyutu becerileri arasında yer almaktadır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmış, veriler doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Doküman incelemesi sonucunda, veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma bulgularına göre sekiz Türkçe ders kitabında “değerlendir”, “karşılaştır” dışındaki, “yarat”, “sorgula”, “eleştir”, “kıyasla”, “analiz” ve çıkarım kavramlarının kullanımının az sayıda olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Üst düzey düşünme becerileri, Türkçe ders kitabı, Bilişsel süreç boyutu