Çelik Bir Yapıda Dışmerkez Diyagonal Çaprazların Etkisi

Authors : Berna BAYRAM, Sadrettin SANCIOĞLU, Serdar ÇARBAŞ

Pages : 128-145

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yüksek süneklik ve taşıma gücü gibi özelliklerinden dolayı çelik yapı sistemleri, diğer yapı türlerine göre daha fazla tercih edilmektedir. Yapının, yatay yük taşıma kapasitesini arttırmak ve yanal ötelenmesini azaltmak için çelik çaprazlar kullanılmaktadır. Yapının tasarımında kullanılan çaprazların kesitleri, yönleri ve yerleri yapının yatay yükler altında farklı davranışlar göstermesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, dışmerkez diyagonal çelik çaprazlar, Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapımına Dair Esaslar (ÇYTHYE–2018) yönetmeliğine uygun şekilde teşkil edilmişlerdir. Ayrıca, dışmerkez diyagonal çaprazların deprem etkisi altındaki yapısal davranışları Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY–2018) esaslarına göre eşdeğer deprem yükü çözüm yöntemi kullanılarak irdelenmiştir. Tasarım örneği olarak; X yönünde altı, Y yönünde üç açıklığa sahip beş katlı çapraz eklenmemiş bir çelik yapı ve dışmerkez diyagonal çelik çaprazlar eklenmiş bir çelik yapı olmak üzere iki yapı modeli karşılaştırılmıştır. Yapısal modeller, yapıda oluşan yer değiştirmeler, periyotlar ve yapı ağırlıkları bakımından birbirleri ile kıyaslanmışlardır. Bu çalışma sonucunda çelik diyagonal çaprazların yapıya eklenmesi ile kesitler optimize edilmiş ve yapı ağırlığında azalmalar gözlemlenmiştir. Yapı ağırlığının azalması ile hem yapıya etkiyecek deprem yükleri hem de yapının yatay ötelenmeleri önemli miktarda azalmıştır.
Keywords : Çelik yapılar, dışmerkez diyagonal çelik çapraz, çelik yapı yönetmelikleri