Doğal Afetler Bağlamında Kadına Yönelik Cinsiyet Temelli İnsan Hakları İhlalleri

Authors : Yunus DÜGER, Murat YAMAN

Pages : 931-952

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğal afetler ve insan hakları karşılıklı yakın ilişki içerisindedir. Doğal afetler yaşama hakkı, nitelikli sağlık hizmetlerin yararlanma hakkı, güvenlik ve barınma hakkı gibi, kişilerin temel insan haklarına yönelik ihlallere yol açmaktadır. Doğal afetler aynı zamanda bir toplumda zaten daha önceden mevcut olan insan haklarına yönelik aykırılıkları ve eşitsizlikleri gün yüzüne çıkaran olaylardır. Bazı toplumlarda özellikle kadınlara ve kız çocuklarına yönelik yaygınlık gösteren cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılık doğal afetlerle birlikte daha fazla artış göstermektedir. Bu artışın temelinde yatan en önemli unsur, cinsiyet eşitsizliğini destekleyen ve cinsiyete dayalı şiddeti yapılandıran sosyal ve kültürel faktörlerdir. Bu çalışmada yerel kaynaklarda şimdiye kadar sınırlı ele alınan doğal afetler ile cinsiyet temelli kadınlara ve kız çocuklarına yönelik insan hakları ihlalleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Ağırlıklı olarak nitel araştırma yöntemlerine dayalı bir literatür taraması yapılmıştır. Diğer yandan doğal afetler ile cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılık arasındaki ilişkiyi nicel yöntemlerle inceleyen yabancı literatüre bakılmış ve bu çalışmalarda afetlerin, kadınları ve kız çocukları erkeklere kıyasla orantısız bir şekilde etkilediğine yönelik çok sayıda kanıtlara rastlanmıştır. Ayrıca doğal afetler kapsamında kadınlara yönelik insan hakları ihlalleri ile ilgili alternatif öneriler getirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : İnsan Hakları, Doğal afetler, Afet Yönetimi, Cinsiyete Dayalı Şiddet, Human rights, Natural disasters, Disaster management, Gender based violence