HÜSEYİN CEMİL MERİÇ’İN BATI MEDENİYETİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ

Authors : Rezzan YÜCER

Pages : 249-269

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2019-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hüseyin Cemil Meriç; edebiyat, sosyoloji ve düşünce alanında önemli eserler vermiş bir Türk ilim adamıdır. Çocukluğundan itibaren edindiği geniş kültürü ve düşünce kabiliyetiyle birçok alanda ve konuda sentezler yapmıştır. Eserlerinde genellikle Doğu ve Batı toplumlarını her yönden mukayese etmiştir. O, Osmanlı Devleti’ni; kültürel, ahlaki ve eğitim açısından iki döneme ayırmıştır. Birinci dönem, XIX. yüzyıla kadarki Osmanlı Devleti’nin kendi değerleri ve kültürel yapısıyla meydana getirdiği Türk-İslamcı dönem. Bu dönem içerisinde Osmanlı Devleti, Batı’yı belirli alanlarda örnek almış ama kendi değerleriyle bütünleştirerek, millî kimliğini koruyarak bu örnekleri topluma empoze etmeye çalışmıştır. İkinci dönem ise, Batı’yı tamamen her alanda örnek alarak millî kimliğini ve şahsiyetini kaybedecek kadar Batılılaşmaya başladığı dönemdir. Bu Batılılaşma hareketinde aydınların rolü büyüktür. Meriç, Mustafa Kemal’i, Osmanlı Devleti’ni ve dolayısıyla millî değerleri de yok etme isteğinden dolayı eleştirmiştir. Ona göre cumhuriyet rejimi tamamen Batılılaşma yolunda ilerlemek için atılan ilk büyük adımdır. Meriç, Doğu’nun aydınlarını, kendi değerlerinin farkında olmayıp, kendilerini küçük görerek ve bunu gurur meselesi haline getirerek, Batı’nın kültür ve medeniyetini benimseme isteklerinden dolayı eleştirmiştir. Avrupa, diğer milletlerin önce kültür, medeniyet ve düşünce yapılarını sonra da ahlak ve dil yoluyla eğitim yapılarını değiştirmeye çalışarak, kendi değerlerini empoze etmeye çalışmıştır. Cemil Meriç, bu olguyu eleştiren yazarlardan sadece biridir. Ama o, engin kültürü ve düşünceleriyle geçmişten bugüne Batılılaşmanın Türkiye toprakları üzerindeki yayılımını incelemiş ve bu yayılımın Türkiye üzerinde ileride de nasıl etkiler yaratabileceğini sorgulamıştır
Keywords : Cemil Meriç, Medeniyet, Umran, İrfan, İdeoloji