علم الكلام الإسلامي وأثره على الفكر اليهودي

Authors : Alhasan MUFTAH

Pages : 41-60

View : 11 | Download : 14

Publication Date : 2020-04-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede İslâm’ın ve kelâm ilminin Karâî ve Rabbânîler olarak başlıca iki mezhebi kapsayan Yahudi düşüncesi üzerindeki etkisini ele alınmıştır. Buna ek olarak Yahudilerin te’lif eserlerinden ve Arapça’dan İbranice’ye tercüme edilen eserlerden alınmış birtakım örnekler incelenerek kelâm ekollerinin özellikle akla dayalı mezheplerin öncüsü sayılan Mu’tezile'nin Yahudi âlimler üzerindeki etkisi de ele alınmıştır. Karâî Yahudileri tevhit meselesinde Mu’tezile’den etkilenerek aynı yaklaşımı benimsemişlerdir. Karâî Yahudileri Yüce Allah’ın yarattıklarına benzemesine yol açan tüm sıfatları tevil etme yoluna gitmişler ve bu sıfatların zahirleri üzere alınmaması yönünde Mu’tezile’nin söylemini kabul etmişlerdir. Aynı şekilde bu fırka, rasyonel olan Mu’tezile ekolünü ve onun kelamî meselelerde akla öncelik vermesi anlayışını benimsemiştir. Bu durum husün ve kubuh meselesinde açıkça kendini göstermektedir. Ancak Yahudilerin hepsi Mu’tezile’den etkilenmemiştir. İ çlerinde Eş’arîler’den etkilenenler de olmuştur. Bu etki Yüce Allah’ın sıfatları ve  parçalanma kabul etmeyen cevher yani atom, ilahi irade konularında Eş’arîler’in düşüncesine tabi  olan Yusuf b. Sadîk’ın düşünce sisteminde açık şekilde görülmektedir. Bütün bu bilgilerden yola  çıkılarak Yahudilerin ilmî olarak yükselişe geçtikleri dönemin Müslümanlarla karıştıkları dönem  olduğu iddia edilebilir.
Keywords : Kelâm, Karâîlik, Rabbanîlik, Mutezile, Eşârilik