Sahâbî Abdullah b. Hanzale’nin Hayatı

Authors : Mustafa Çavuşoğlu

Pages : 22-39

View : 76 | Download : 76

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Halifeliği Hz. Hasan’dan devralan Muâviye b. Ebû Süfyân, makamını oğlu Yezîd b. Muâviye’ye bırakabilmek için tüm önlemleri almış, vefatından sonra hilafet makamına Yezîd b. Muâviye geçmişti. Bu yüzden Yezîd b. Muâviye’nin halifeliğine Hicaz Bölgesi dışında itiraz edilmemişti. Yezîd, Hicazlıların itaatini sağlamak üzere Medinelilerden bir grubu isteyince içlerinde sahâbîlerinde bulunduğu Medine eşrafından bir grup Şam’a gitmişti. Medineli grup içerisinde Abdullah b. Hanzale de bulunuyordu. Abdullah, gasîlü’l-melâike diye bilinen Hanzale’nin oğlu ve Hz. Peygamber’e zor zamanlar yaşatan Abdullah b. Übey b. Selûl ve Ebû Âmir er-Râhib’in torunuydu. Medineli grup içerisinde yer alan Abdullah b. Hanzale, Şam’da bulunduğu sırada Yezîd’in şahsında gördüğü bazı gayri meşru davranışlar sebebiyle Medine’ye döndükten sonra Yezîd’in halifeliğini reddetmişti. Medine halkının büyük çoğunluğu onu takip etmiş ve akabinde Abdullah b. Hanzale’yi kendilerine lider seçmişti. Medinelilerin bu tavırları sebebiyle Yezîd, Medine’ye bir ordu göndererek Medine’yi itaat altına almak istemiş, fakat Medine’de Şam’dan gelen ordu sebebiyle istenmeyen olaylar yaşanmıştı. Tarihe Harre Savaşı olarak geçen bu olayda sayıları yüzlerle ifade edilen insan öldürülmüştür. Harre Savaşı’nda birden bire ön plana çıkması, yaş itibariyle sahâbenin küçüklerinden olmasına rağmen lider seçilmesi, Abdullah b. Hanzale’yi özel ve araştırmaya değer kılmıştır. Araştırmada, Abdullah b. Hanzale’nin hayatı, ailesi ve şahsiyetine dair bilgilerin yanında; sahâbe olup olmadığı, Harre Savaşı’ndaki rolü, Yezîd’e giden heyette niçin yer aldığı, neden Yezîd’in halifeliğini reddettiği ve gördüğü olumsuzluklara rağmen neden Şam’da iken Yezîd’e karşı çıkmadığı konuları incelenmiştir. Araştırmanın kapsamı, Abdullah b. Hanzale’nin hayatı, ailesi, şahsiyeti ve faaliyetleriyle sınırlandırılmıştır. Araştırmanın metodunda, elde edilen veriler sentezlenerek rivayetçi ve öğretici yöntemler kullanılarak sunulmuştur.
Keywords : İslâm Tarihi, Emevîler, Harre Savaşı, Abdullah b Hanzale, Yezîd b Muâviye