Hikmet-i Teşrîʿ Açısından Miras Paylarıyla İlgili Bazı Hükümlerin Yorumlanması

Authors : Said Nuri AKGÜNDÜZ

Pages : 183-201

View : 27 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam dini, sadece inanç ve ibadetle ilgilenmekle yetinmeyip, aynı zamanda kişilerin dünya hayatlarını da tanzim eden ve hukuki ilişkilere yön veren kuralları olan bir düzen önermektedir. Bu çerçevede, onun iki temel kaynağı olan Kur’an ayetleri ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) sünneti içerisinde hukuki hükümler de yer alır. Bunlar arasında, miras paylaşımına dair ayrıntılı kurallar dikkat çekmektedir. Fıkıh âlimleri bu kuralları sistemleştirip feraiz adında müstakil bir ilim dalı meydana getirmişlerdir. Diğer taraftan, bazı miras hükümlerinin arka planında yer alan hikmetler ve sırlar da çeşitli eserlerde incelenmiştir. Bu makalede, biz kısaca hikmet-i teşriʿ kavramından bahsedecek, mirasla ilgili bazı paylaştırma kurallarına dair klasik tefsirlerdeki açıklamaları ortaya koyacak, ardından Türk Medeni Kanunu’nun kabulü ile beraber kabul edilen Batı menşeli hukuk ilkelerinin getirdiği değişikliklerin etkisi altında, farklı İslam âlimlerinin tutum ve tepkilerini içeren görüşlerini kısaca ele alacağız. Bunlar, Cumhuriyet döneminin en meşhur Türkçe tefsirini kaleme almış olan Elmalılı Hamdi Yazır, Kur’an’ın ana konularını eserlerinde farklı bir bakış açısıyla ele alan ve bir hareket oluşturan Said Nursî ve bir hukukçu olan Şakir Berki’dir. Bu üç ismin ortak yönü, İslam miras hukukundaki hükümlerin haklı ve adil olduğunu çeşitli argümanlarla ispat etme çabasında olmalarıdır.
Keywords : Hikmet i Teşrî', Miras, Hukuk, Tefsir, Adalet