İslâm’a Göre Tesettürün Bazı Hikmetleri

Authors : Hüseyin Yürekli

Pages : 67-83

Doi:10.53427/katre.1486224

View : 85 | Download : 71

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Giyim-kuşam, insanın yaratılışından itibaren mevcudiyetini koruyan, bölgeden bölgeye farklılık gösteren ve insanlara ait olan bir olgudur, insanlar birçok sebepten dolayı elbiseleri kullanmıştır. İslâmiyet, kendisinden önceki din, kültür ve medeniyetlerde yer alan giyim-kuşam anlayışını geliştirmiş ve kurucu metinlerinde örtünme konusunu çok boyutlu olarak ele almıştır. İslâm literatüründe giyim-kuşam, “libâs, hımâr, sevb, cilbâb, hicâb” kavramları ile dile getirilmesine rağmen örtünme deyince aklımıza gelen ilk kavramlardan birisi de “tesettür” olmuştur. Tesettür, lugat mânası itibariyle “örtünmek” anlamına gelirken; insanın fıtrî, tabii, örfî, dinî, ahlakî, ruhî, ferdî, içtimâi vb. bir sebebe dayalı olarak bedeninin bazı bölgelerini örtmesini ifade etmek için kullanılan bir terim olagelmiştir. Istılah olarak ise “erkek veya kadının İslâm dinine göre örtmesi ve koruması gereken yerlerini maddî ve manevî olarak örtmesi ve muhafaza etmesi” demektir. Müslümanlıkta, her emir ve yasağın hem hükümleri hem de hikmetleri bulunmaktadır. Bundan dolayı tesettür, tarihsel süreç boyunca Müslüman ilim adamları tarafından fıkhî hükümler ve hikmetler bağlamında birçok disiplin açısından detaylı olarak incelenmiştir. İslâm âlimleri, tesettürün hikmet ve maksatlarını tespit ederek bunlarla ilgili birçok eser kaleme almıştır. Bu mütevazi çalışma, tesettürün bazı hikmetlerini kendinden önceki kaynaklardan yararlanarak öz bir şekilde işlemeyi planlamaktadır. Araştırmamız, iki ana bölümden oluşmaktadır, birinci bölümde insanın varoluşundan İslâm’ın doğuşuna kadarki zaman diliminde tesettürün kökeni ve tarihçesine değinilmiş, ilk defa tesettürün tezahürlerinin Hz. Âdem ve Havvâ’da görüldüğü belirtilmiş, diğer din, kültür ve medeniyetlerin örtünme anlayışı hülasa olarak aktarılmıştır. İkinci bölümde ise tesettürün fıtrî olup olmadığı tartışılmış, tesettürün bireye ve topluma bakan bazı yönleri işlenmiş, onun insanın üstünlüğüne, Esmâ-i hüsnâya ve Allah’ın mülkiyet hakkına bakan kimi hikmetlerine temas edilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde, tesettürün insanın fıtratı ve iç dünyasına uygun olduğu çıkarımına varılmıştır. Ayrıca bu bölümde, çalışmanın diğer bölümlerinde elde edilen bulgular kısaca özetlenmiştir. Çalışmamızda sosyal bilimlerde kullanılan literatür taraması, açıklama, karşılaştırma, örnekleme ve tümdengelim gibi bazı metotlar kullanılmıştır. Temel kaynak olarak Kur’ân-ı Kerîm ve hadis kitapları kullanılırken, ikincil kaynak olarak ise tesettürün hikmetlerini ele alan eserlerden yararlanılmıştır.
Keywords : Tesettür, Hikmet, Örtünme, Başörtüsü, İslâm