XIII VE XIV. YÜZYILA AİT BİR COĞRAFYA SÖZLÜĞÜ: MERÂSİDÜ’L-ITTIL‘ VE ANADOLU’YA DAİR KAYITLARI

Authors : Halil GÖK

Pages : 123-160

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2015-04-08

Article Type : Conference Paper

Abstract :Safiyyüddin Abdülmü’min el-Bağdadî (ö.739-1338) tarafından kaleme alınan Merâsidü’l-Ittılâ‘ adlı eser, ansiklopedik olarak düzenlenmiş bir coğrafya sözlüğü olup, özellikle İslâm ülkelerinin coğrafyasını tanıtmaktadır. Merâsidü’l-Ittılâ‘’nın içerdiği mekân adları ve bu yerler hakkında verilen bilgiler, Ortaçağ Türk tarihi açısından son derece önemli kayıtları ihtiva eder. İslâm memleketlerinin pek çok yerleşim yeri hakkında coğrafî malumatı aktarması yanında, iskân edilmeyen yerleri de içermesi ve bunlar hakkında tanıtıcı bilgiler vermesi, özellikle tarihi coğrafya çalışmaları açısından eseri çok daha önemli hale getirmektedir. Merâsidü’l-Ittılâ‘’nın, Yâkût el-Hamavî’nin Mucemü’l-Büldân adlı eserinin muhtasarı olmasına karşın, onun Anadolu coğrafyasına dair verdiği kayıtların, özellikle tarih ve edebiyat araştırmalarında kuşkusuz göz ardı edilmemesi gerekir. Yerleşim yerlerinin yanı sıra, dağlar, denizler, nehirler gibi diğer coğrafi oluşumların tanıtılması, eserin tarihi coğrafya alanına büyük katkı sağlamasına yol açar. Dolayısıyla, bu çalışma ile eserde başta İstanbul ve Konya olmak üzere, Anadolu’ya müteallik yerleşim yerleri ile diğer coğrafi mekânlar hakkında verilen kayıtlar ve bunların tahlili ile eser hakkında umumi malumat ve değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır.
Keywords : Merâsidül Ittılâ, Safiyyüddin el Bağdâdî, Yâkût el Hamavî, Ana