DAVID HUME VE GAZALİ’DE NEDENSELLİK PROBLEMİ

Authors : Abdurazzak DURSUN

Pages : 1-11

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2015-08-11

Article Type : Conference Paper

Abstract :Bu çalışmada 18 yüzyıl İskoç filozofu David Hume ile 11 yüzyıl İran’lı İslam filozofu Gazali’nin nedensellik problemi ile ilgili görüşleri açıklanmaya çalışılmıştır. Nedensellik genel olarak olay ve olguların birbirine belli bir şekilde bağlı olması, doğadaki her şeyin bir nedeninin olması veya her şeyin bir nedene bağlanarak açıklanabilecek olması, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiası, nedenle etki arasındaki bağlantının zorunluluğunu ifade eden ilke’ olarak tanımlanmaktadır. Nedensellik problemi felsefe tarihi boyunca tartışılan bir konu olmakla beraber Gazali, nedenselliği Allah’ın yüce kudretine ve alışkanlığa bağlamak suretiyle zorunlu bir durum olmadığını belirtir. David Hume ise nedenselliği alışkanlıklara ve eğilimlere bağlamak suretiyle farklı yöntemlerle Gazali ile aynı sonuca varıp nedenselliği eleştirmiştir. Hem Gazali hem de Hume, nedensellik konusunda benzer fikirlere sahip olsalar da anlama ve anlamlandırma açısından farklılıkları olduğu açıkça görülmektedir. Günümüzde de Hume ve Gazali’nin etkilerinin önemli yere sahip olduğu bilinen bir gerçektir.
Keywords : David Hume, Gazali, Nedensellik, Düşünce, Neden Etki, Alışkanlık