ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE OTİZM SPEKTRUM ANKETİ TÜRKÇE FORMUNUN GÜVENİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Simge AYKAN, Canan KALAYCIOĞLU

Pages : 430-439

Doi:10.24938/kutfd.809869

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Otizm spektrum bozuklukları (OSB) toplumsal etkileşimde bozulma ve buna ek olarak yineleyici hareketlerle karakterize nörogelişimsel bozukluklardır. Otistik özellikler, OSB’li bireylerdeki semptomlara benzer, fakat eşik altı düzeyde görülür. OSB’nin spektrum özelliğine benzer şekilde, otistik özellikler genel popülasyonda dağılım gösterir. Otistik özellikleri ölçmek için Türkçeye kazandırılan tek anket Otizm Spektrum Anketidir (OSA). Çalışmalarda üniversite öğrencilerinden oluşan popülasyonlar kullanılmakla beraber OSA’nın bu popülasyonda güvenirlik katsayıları yetersizdir. Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde OSA’nın güvenirliğinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 18-30 yaş arası lisans ve yüksek lisans öğrencileri dahil edilmiştir. Anket katılımcılara sınıflarda yüz yüze, kâğıt üzerinde uygulanmıştır. OSA, toplam 50 sorudan oluşmaktadır ve dörtlü Likert tipte yanıtlanmaktadır. Çalışmada anketin güvenirliği klasik yaklaşım olan dikotomik puanlama ve buna alternatif olacak şekilde Likert puanlama ile incelenmiştir. Güvenirliğin değerlendirilmesi için alfa katsayısı, Spearman-Brown katsayısı ve maddelerin anketin tümü ile uyumunun irdelenmesi için madde-bütün korelasyonları incelenmiştir. Bulgular: Yedi yüz altmış katılımcı (438 kadın, ortalama yaş=21,08 yıl, standart sapma [SS]=2,78 aralık [18-30]) çalışmaya dahil olmuştur. Dikotomik olarak puanlanan verilerin güvenirliği düşük bulunmuştur (α=0,589, rsb=0,580). Likert puanlama türünde alfa katsayısı ve Spearman-Brown katsayısı daha yüksek olmakla beraber yeterli değildir (α=0,678, rsb=0,642). Madde-bütün korelasyonu analizinde katsayıları düşük olan 13 maddenin çıkarılması ile güvenirlik katsayılarının kabul edilebilir düzeye ulaşmıştır (α=0,789, rsb=0,746). Sonuç: Çalışmamızda, üniversite öğrencilerinde OSA’nın güvenirliğinin yetersiz olduğu gösterilmiştir. Buna alternatif olarak 13 maddenin dışlanması ile oluşan revize anket (OSA-R) önerilmiştir. Üniversite öğrencilerinin katılımı ile gerçekleştirilen çalışmalarda hedef popülasyona yönelik olarak düzenlenen ve güvenirliği kabul edilebilir düzeyde olan OSA-R kullanılabilir.
Keywords : güvenirlik, otistik özellikler, otizm spektrum anketi