Kavramsal Bir Müdahale: Siyasal Rejimi Politeia Kavramıyla Düşünmek

Authors : Meriç TOKMAK

Pages : 437-461

Doi:10.53306/klujfeas.1156434

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Siyasal rejim, çağdaş literatürde yeknesaklığa ulaşamamış bir kavramlaşma olarak dikkat çekmektedir. Kapsamı ve içeriğine dönük üzerinde bir uzlaşma bulunmayan siyasal rejim kavramı, çoğu zaman da siyasal sistem, hükûmet sistemi, devlet biçimi kavramları ile iç içe geçerek kullanılmaktadır. Öyle ki, bu kullanım tarzı kavrama dair ciddi bir karmaşa yaratmaktadır. Bu makale haddizatında siyasal rejim kavramlaşmasının söz konusu karmaşadan yalıtılarak özünün yakalanmasına odaklanmaktadır. Bu itibarla makale, siyasal rejim kavramının esasını belirginleştirmeyi ve çağdaş literatürde neden bir kavram karmaşası doğduğuna ışık tutmayı amaçlamaktadır. Makalede, siyasal rejim kavramının fenomenolojik bir tarzda “paranteze alınarak” dış etkenlerden yalıtılmasıyla, kavramın temelindeki toplumsal bölünme ve tabakalaşma olgularının saydamlaştığı; ancak tarihsel süreçte siyasal rejim kavramının tıpkı kamu ve siyasal kavramları gibi dönüşüme uğradığı savunulmaktadır. Bu itibarla siyasal rejim teriminin, antikitedeki karşılığı olan politeia kavramlaşmasından tarihsel süreçte koptuğu, siyasal rejimin ana akımda kullanıldığı haliyle de politeia kavramına yabancılaştığı düşünülmektedir. Makalede siyasal rejim kavramına ait karmaşadan kurtulmak için politeia kavramlaştırmasının göz önünde bulundurulması önerilmektedir. Makalede kavram ve olguların arka planlarını, mekanizmalarını, ilişkiselliklerini ele alan eleştirel gerçekçi bir metodoloji temelinde tarihsel ve diyalektik bir izlek benimsenmektedir. Makale siyasal rejim kavramını politeia kavramına geri dönüşle aydınlatabildiği ölçüde işlevini yerine getirmiş sayılabilir.
Keywords : Siyasal Rejim, Politeia, Kamusal Alan, Siyasal Sistem, Devlet