19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Toplulukların Yaşadığı Dönüşüm ve Devletle İlişkileri

Authors : Çağdaş Görücü

Pages : 1-27

Doi:10.53306/klujfeas.1385463

View : 57 | Download : 108

Publication Date : 2024-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılda özellikle sanayi ve ulaşımda yaşanan devrimler, uluslararası ticaretin hacminde büyük artışlara neden olmuştur. Bu süreç Osmanlı topraklarındaki zanaatkârları oldukça olumsuz etkilerken, Avrupa ile yapılan ticaretle ilgili kesimlere büyük imkânlar yaratmıştır. Bu çerçevede özellikle Rum ve Ermeni topluluklar içerisinde bu tür bağlantıları olan tüccarların zenginliği artmıştır. Bu durum gayrimüslim toplulukların içyapısında da değişikliklere yol açmıştır. Tüccar zümresinin başını çektiği toplumsal gruplar giderek hem kendi toplulukları içerisinde kilisenin yönetimine karşı güçlerini artırmak için çaba sarf ederken hem de ayrılıkçı milliyetçi hareketlerin toplumsal temelini meydana getirmiştir. Bu gelişmelerin bir diğer önemli sonucu da dinî kurumların denetimi dışında yeni okulların kurulması olmuştur. Bu dönemde Osmanlı yönetici zümresi ise toprak kayıplarının artmasını engellemek amacıyla bir yandan gayrimüslim topluluklar içerisindeki reform taleplerini desteklerken, diğer yandan bu topluluklara uluslar yerine Osmanlı idaresinde esas itibariyle din temelli bir ayrımı ifade eden milletler olarak davranmıştır.
Keywords : Gayrimüslim Topluluklar, Millet Sistemi, Osmanlı İdaresi, Eğitim, Ulusçuluk