BALIKESİR’DE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MÜSTAKİL KONUT ÖRNEĞİ İBRAHİM CUMALI EVİ’NİN MİMARİ ÖZELLİKLERİ

Authors : Hatice UÇAR

Pages : 34-56

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Balıkesir, Cumhuriyet Dönemi öncesinde İstanbul ve Bursa’yı İzmir’e bağlayan önemli bir kara yolu güzergâhı üzerindedir. Kent, uzun yıllar tek olan merkezini aynı bölgede korumayı başarmıştır. 1900’lü yılların başlarında Tren İstasyonu ile eski Hükümet Meydanını birleştiren cadde günümüzde Milli Kuvvetler olarak anılan caddedir. Tren istasyonunun yer aldığı Vasıf Çınar Caddesi üzerinde Yeni Hükümet Konağı binası, Vali Konağı binası ve doğumevi binasının inşa edilmesi Vasıf Çınar Caddesi’nin ve kentin bu mevkide gelişmesini sağlamıştır. Kemalist projelere kendini adayan Ernst Egli’nin ülkeye 1927 yılında gelişi sonrasında Ankara’nın yanı sıra ülke genelinde de kendisine kentsel tasarım görevleri verilir. Halkına, iklimine, doğal yapısına ve kültürel mirasına uygun mimari arayışında, ulus kimliğini mimariye yansıtma anlayışını benimseyen Egli’den 1939 yılında Balıkesir kentinin planlaması istenir. Çalışmada incelenen İbrahim CUMALI Evi; Egli’nin tasarım anlayışında da karşılaşılan yerel koşullara uygun bir mimari oluşum ile tasarlanmış Erken Cumhuriyet Dönemi müstakil konuttur. Ayrıca İkinci Cumhur Başkanı İsmet İNÖNÜ kenti ziyareti sırasında bu konutta misafir edilmiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nin nitelikli yapılaşmasının ürünü olarak tescil edilen konutun, önlem alınmadığı taktirde rant kaygıları nedeniyle yok olma olasılığı yüksektir. Bu nedenle çalışmada, dönemin nitelikli yapılanmasını temsil eden İbrahim Cumalı evinin mimari kurgusu bağlamında rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesi hazırlanarak, gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla kültür varlığı değerleri irdelenmiştir.
Keywords : İbrahim Cumalı evi, Cumhuriyet sonrası konut, modernist düşünce, müstakil ev, esnek planlama, dairesel form