Bergson’s Notion of Duration as Drive

Authors : Özlem BARIN GÜRBÜZ

Pages : 123-140

View : 20 | Download : 23

Publication Date : 2022-10-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda Bergson’un felsefesine yönelik yeniden canlanan bir ilgiyle birlikte felsefesinin temel kavramı olan sürenin canlı bir tartışma konusu olmasına tanık oluyoruz. Bu yenilenen ilginin kaynağında Deleuze’ün Bergsonculuk adlı eserinde Bergson felsefesini 20. Yüzyıl boyunca tüm felsefi tartışmaları belirlemiş olan fenomenolojinin karşısına bir alternatif olarak koyması var. Deleuze’ün Bergson’u fenomonolojiye alternatif farklı bir felsefi yaklaşım olarak koymasının altında Bergson’un Zaman ve Özgür İrade adlı eserinde geliştirmiş olduğu süre kavramını psikolojik gerçekçiliğin sınırları içinde kalmak ve zamanı bilincin içkinliğinde kendiliğinden akan akıcı bir şeye dönüştürmekle eleştiren fenomonolojik geleneğe yönelik bir protesto yatıyor. Bu çalışmada fenomenoloji alanından eleştirilere karşı Bergson’un süre kavramını savunan Deleuzcü bir okumaya katkı olarak, Bergson’un Zaman ve Özgür İrade adlı eserinde geliştirdiği süre kavramının Leibnizci kuvvet kavramı etrafında bir yorumunu geliştirmeye çalışıyorum. Bergson’un Kant’ın zamanı homojen bir ortam olarak ele almasına yönelik eleştirilerini takiben, süre kavramını geçmişi şimdinin içine temdit eden bir itki, bir kuvvet olarak yorumluyorum. Bunu yaparken Heidegger’in Leibniz’in vis activa kavramını itki olarak yorumlamasından yararlanıyorum.
Keywords : Süre, Homojen Çokluk, Heterojen Çokluk, İtki, Geçmiş