Will Kymlicka’nın Çokkültürlülük Teorisinin Bhikhu Parekh’in Eleştirileri Üzerinden Bir Değerlendirmesi: Toplumsal Birliğin Geleceği

Authors : Bahar Ok

Pages : 85-104

View : 146 | Download : 57

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, Will Kymlicka’nın “liberal azınlık teorisi” ile Bhikhu Parekh’in “esnek çokkültürlülük” anlayışı karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Bu bağlamda, çokkültürlü toplumlarda toplumsal birliği sağlamanın mümkün olup olmadığı ve eğer mümkünse hangi teorik çerçevenin bunu en iyi şekilde destekleyebileceği temel sorunsalı üzerinden bir tartışma yürütülecektir. Kymlicka, çokkültürlülük kavramının siyasi yansımalarını incelemiş ve liberal siyasi bir teori oluşturmuştur. Geçmişte azınlık gruplarına yapılan muamelelerden yola çıkarak, çokkültürlü toplumlarda azınlık gruplarının haklarının korunması ve tanınmasının nasıl sağlayacağını ele almıştır. Bu amaçla geliştirdiği teorisinin amacını çokkültürlü toplumlarda toplumsal birliğin oluşumu olarak açıklamıştır. Kymlicka’nın çokkültürlülük anlayışı genel olarak kabul görmüş olsa da çeşitli eleştirilerle karşılaşmıştır. Bu eleştirilerden en dikkat çekeni, Kymlicka’nın da belirttiği gibi, Parekh tarafından yapılmıştır. Parekh, Kymlicka’nın liberal çokkültürlülük teorisinin, çokkültürlülük için dar bir çerçeve çizdiğini savunur. Kymlicka’nın çokkültürlülük teorisine liberalizm ile çerçeve çizmesini “paradoksal ve tutarsız bir girişim” olarak nitelendirir ve bu çerçevesinin genişletilmesi gerektiğini belirterek alternatif yaklaşımlar sunar. Parekh’e göre, Kymlicka çokkültürlülük teorisine liberalizm ile sınır çizerek esas amacı olan toplumsal birlik idealinden uzaklaşmakta ve bu ideale engel olmaktadır. Özetle, bu çalışmanın amacı, çokkültürlü toplumlarda uyum ve entegrasyonun teorik ve pratik temellerinin neler olabileceği ve kültürel çoğulculuk içinde birliğin nasıl sağlanabileceği sorunsalına Kymlicka ve Parekh tartışmasının yaptığı katkıları anlamaktır. Metodolojik olarak çalışma karşılaştırmalı felsefi analiz yöntemine dayalıdır. Öncelikle, Kymlicka’nın liberal azınlık teorisi, kendi liberal çerçevesine bağlı kalınarak aktarılmıştır. Parekh’in Kymlicka’nın teorisine getirdiği eleştiriler ve önerdiği esnek çokkültürlülük görüşleri ele alınmıştır. Daha sonra, her iki düşünürün sunduğu modellerin çokkültürlü toplumlarda toplumsal birlik inşası açısından ne ölçüde tutarlı ve uygulanabilir olduğu irdelenmiştir. Son olarak, Kymlicka ve Parekh’in çokkültürlülük teorileri, toplumsal birlik arayışına önemli katkılar sunup birbirlerinin eksiklerini tamamlasa da pratikte bazı eksikler barındırdığı ortaya konmuştur. Kymlicka’nın liberal çerçevesi kültürel çeşitliliğe yeterince esneklik tanımamış; Parekh ise esnek çokkültürlülük teorisinde bireysel hakları yeterince korumadığı için yetersiz kalmıştır. Sonuç olarak, toplumsal birliği sağlayabilecek daha kapsayıcı ve sürdürülebilir politikalar geliştirmek, çağdaş çokkültürlü toplumların en büyük ihtiyacı olmaya devam etmektedir.
Keywords : Çokkültürlülük, Toplumsal Birlik, Liberal Azınlık Teorisi, Entegrasyon, Asimilasyon.