Mentha spicata L. ve Mentha villoso-nervata L. genotiplerinin bazı uçucu yağ bileşenleri üzerine farklı azot ve fosfor dozlarının etkisi

Authors : Meryem YEŞİL, Kemalettin KARA

Pages : 131-140

Doi:10.29278/azd.370787

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mentha spicata L. ve Mentha villoso-nervata L. genotiplerinin bazı uçucu yağ bileşenleri üzerine azot ve fosfor dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma 2010 ve 2011 yıllarında Erzurum’da yürütülmüştür. Mentha spicata’ya ait iki (2 ve 6 no’lu) ve Mentha villoso-nervata’ya ait bir genotip (4 no’lu) ile üç azot (0, 5 ve 10 kg/da) ve üç fosfor (0, 5, 10 kg/da) dozunun kullanıldığı deneme “Şansa Bağlı Tam Bloklar Deneme Planına” göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemenin birinci yılında dekara 5 kg azot dozunda en yüksek α-pinene, β-phellandrene, β-pinene, 3-octanol oranları elde edilirken, ikinci yılında en yüksek α-pinene, β-phellandrene, β-pinene, 3-octanol ve p-cymol oranları azot uygulanmamış parsellerden elde edilmiştir. En fazla ortalama değerlere göre 2010 deneme yılında α-pinene, β-phellandrene, β-pinene ve 3-octanol oranları 5 kg/da fosfor uygulamasında öne çıkarken, 2011 deneme yılında α-pinene ve β-phellandrene oranları fosfor gübrelemesi yapılmamış parsellerde tespit edilmiştir. 10 kg/da fosfor gübrelemesinde ise β-pinene ve 3-octanol ve p-cymol oranları fazla olmuştur. Kullanılan azot ve fosfor dozu ortalamalarına göre; Mentha spicata’ya ait 6 no’lu genotip, her iki deneme yılında da β-phellandrene, p-cymol, ikinci deneme yılında α-pinene ve 3-octanol oranları bakımından ön plana çıkmıştır. Mentha villoso-nervata’nın 4 no’lu genotipi ise 2010 deneme yılında diğer genotiplerden daha fazla α-pinene, β-pinene ve 3-octanol oranlarına sahip olmuştur. Mentha spicata’nın 2 no’lu genotipinde ise ikinci deneme yılında β-pinene ve 6 no’lu genotip ile birlikte en yüksek p-cymol oranı tespit edilmiştir.
Keywords : Tıbbi bitkiler, uçucu yağ, gübreleme