Malatya yöresinde yetiştirilen mahalli 'Karamehmet' elmasında seleksiyonla verimli ve kaliteli klonların seçimi

Authors : Erdoğan ÇÖÇEN, Tahir MACİT, Cemil ERNİM, Remzi KOKARGÜL, Yılmaz UĞUR, Tuncay KAN, Lütfi PIRLAK

Pages : 13-20

Doi:10.29278/azd.593286

View : 20 | Download : 21

Publication Date : 2019-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Elma insan sağlığı ve beslenmesinde önemli olan, her mevsim pazarda bulunabilen, ekonomik, lezzetli ve yaygın şekilde tüketilen bir meyvedir. Ülkemiz elma üretiminde ticari değeri yüksek standart çeşitlerin yanı sıra çok sayıda mahalli çeşitler de yer almaktadır. Bu mahalli çeşitler ıslah çalışmaları için önemli bir genetik kaynak oluşturmaktadır. Malatya ilinde yetiştirilen mahalli Karamehmet elması; eylül ayı başında olgunlaşır. Yeme kalitesi ve albenisi yüksek, ince kabuklu, hoş kokulu, hafif mayhoş-tatlımsı, gevrek ve suludur. Malatya ilinde 2013-2017 yılları arasında yürütülen bu çalışmada, farklı genotiplerinin olduğu gözlenen Karamehmet elmasında kaliteli klonların belirlenerek üretime kazandırılması amaçlanmıştır. Alan taramasında yapılan incelemelerde verimli ve sağlıklı olduğu gözlenen 15 klon arazide işaretlenmiştir. İşaretlenen ağaçlardan alınan meyve örneklerinde pomolojik analizler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler “Tartılı Derecelendirme Metodu” ile değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonunda, “Karamehmet” elma çeşidinde 44.KM.02, 44.KM.08 ve 44.KM.15 no’lu klonlar ümitvar bulunmuştur. Ümitvar klonlarda meyve ağırlığı 151.98 g (44.KM.08) ile 205.30 g (44.KM.02), meyve eti sertliği 7.90 kg/cm² (44.KM.02) ile 8.90 kg/cm² (44.KM.15), suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) oranı %13.12 (44.KM.02) ile   %14.10 (44.KM.15), TEA değeri % 0.70 (44.KM.15) ile %1.12 (44.KM.08), pH değeri ise 2.20 (44.KM.08) ile 3.65 (44.KM.15) arasında değişmiştir. Çalışma sonunda; periyodisite eğilimi göstermeyen, verimli, yeme kalitesi ve albenisi yüksek olduğu belirlenen bu ümitvar klonlar çoğaltılarak Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü koleksiyon parseline dikilmiştir.
Keywords : Elma, seleksiyon, yerel çeşit, periyodisite